Không nói đến chuyện khác, hôm đó giữa trưa, Lê Đại ngăn Chu Lão Tứ lại, không để ông vội vàng đến nhà vị tú tài. Dù Lê Đại vốn là người giết heo, sống trong nghề tay chân, ông vẫn có phần kính trọng người đọc sách, đặc biệt là người đã thi đỗ, có danh phận tú tài. Nghĩ bụng chờ giết xong con heo, mang chút thịt sang biếu là hợp tình hợp lý.

Lê Đại giết heo, phân thịt. Chủ nhà nuôi heo trả hai mươi văn tiền công giết, còn chuyện dìm heo xuống nước cũng thuộc phần việc. Lê Đại lấy mười văn trong số đó, lại tự mua một cân thịt, xách theo mớ đồ ghé nhà Chu Lão Tứ trước, giao phần heo đã dìm nước cho ông.

Chu Lão Tứ không khách sáo, đưa phần thịt cho vợ, bảo buổi tối nấu nướng thêm một món mặn. Bà Chu đã chuẩn bị sẵn nước nóng, người trong bếp tránh ra. Lê Đại tắm sơ qua cho sạch mùi máu, thay đồ, lại xách theo cân thịt ban nãy.

“Đi thôi,” Chu Lão Tứ đã chờ sẵn, đi sớm về sớm, trời cũng sắp tối rồi. Chu Lão Tứ dẫn đường, Lê Đại xách cân thịt đi đến nhà tú tài.

Tại nhà Chu tú tài, chỉ trò chuyện độ một chén trà. Chu Lão Tứ trò chuyện thân tình với cha của tú tài, còn Lê Đại thì lắng nghe vị tú tài nói đôi câu văn nhã khó hiểu. Cuối cùng, họ bước ra khỏi cửa nhà Chu tú tài, một cân thịt đi vào, đổi lại một tờ giấy mỏng. Chu Lão Tứ liếc nhìn qua, chẳng hiểu trên giấy viết gì.

“Mười văn tiền, một cân thịt đổi lấy cái trang giấy? Ăn được hay uống được? Hay để kê cơm? Có chắc no bụng không…”

Lê Đại cẩn thận xếp tờ giấy cất vào trong áo, đáp lời từ tận đáy lòng: “Giờ mà ngăn nó không học thì cũng không ổn, Chu Chu kẹt giữa không tiện làm gì, dù sao cũng phải để Cố Triệu tự mình hết hy vọng mới thôi.”

Chu Lão Tứ chỉ lắc đầu. Lê Đại rõ ràng biết Cố Triệu thi không đỗ, chẳng phải uổng phí bạc trắng sao. Tối đó, Lê Đại nghỉ lại nhà Chu Lão Tứ. Sáng sớm hôm sau, ông lại đến nhà khác giết heo, lấy tiền mua thêm hai cân thịt, xách theo thịt heo đã xử lý, chưa ăn cơm, đã cõng tay nải trở về thôn Tây Bình.

Lúc đó, Lê Chu Chu và Cố Triệu vừa ăn trưa xong — cháo ngũ cốc, khoai lang đỏ hấp, dưa muối, củ cải ngâm. Ăn xong, thấy trời đẹp, hai người ngồi ngoài sân phơi nắng. Thực ra là do Cố Triệu kéo phu lang ra nghỉ ngơi một lát, vì sáng sớm đã dậy làm việc.

Múc nước, cho heo gà ăn, thái đồ ăn cho heo, rồi còn phải nấu cơm — Chu Chu không ngơi tay chút nào. Cố Triệu nhìn cũng thấy mệt thay, nhưng Chu Chu lại cảm thấy chưa có gì. Với cậu, lúc này còn là thời gian thảnh thơi nhất. Đến mùa vụ thì phải ra đồng gặt hái, sau còn phải phơi, giã, sàng gạo cho sạch, rồi chờ phủ huyện cử người đến thu thuế, ghi chép từng tí một, không thể lơ là.

“Không mệt cũng ngồi nghỉ một lát,” Cố Triệu vừa nói, vừa bóc đậu phộng đút cho phu lang.

Lê Chu Chu hơi ngại ngùng, nhưng trong nhà không ai, liền thuận theo tướng công, há miệng ăn đậu phộng. Cố Triệu vừa bóc, vừa đút, lại nhẹ nhàng xoa bóp vai cho cậu. Chưa đầy mười phút, Chu Chu đã không ngồi yên được: “Cha chắc cũng sắp về rồi. Trong nồi nước em đun sôi rồi, bột cũng xoa sẵn.”

Giờ đã quá trưa. Cha nói một ngày mổ hai con heo cho hai nhà là xong, chỉ cần ngủ một đêm ở thôn Thập Lý, hôm nay chắc chắn sẽ về.

“Chu Chu đừng lo, có khi ở Thập Lý thôn lại có việc đột xuất,” Cố Triệu an ủi.

Lê Chu Chu "ừ" một tiếng, trong lòng cũng hiểu rõ, chuyện như vậy không phải là không có khả năng xảy ra. Hai người đang trò chuyện thì cổng sân bị đẩy ra. Lê Chu Chu nhìn thấy cha đã về, nét mặt lập tức dịu lại, vội bước lên đỡ đồ. Sau đó thì lo chuyện nấu cơm, trong bếp đã có sẵn nước ấm, Cố Triệu thêm chút nước lạnh, bưng vào.

Lê Đại liền ngồi rửa tay rửa mặt ngoài sân, rồi dùng nước tẩy chân. Cố Triệu thấy vậy, múc thêm một gáo nước ấm, đưa tới: “Cha, con thêm cho người chút nước ấm để ngâm cho thoải mái hơn.”

“Cha thấy nước có vừa không? Cần thêm nữa không?” Cố Triệu hỏi.

Lê Đại lúc này mới mở miệng: “Cho ta thêm một gáo nữa.”

“Dạ được.”

Cố Triệu lại vào bếp múc nước ấm. Lê Đại ngồi trên ghế, nhìn con rể mới ra vào bận rộn. Lúc nãy khi vừa bước vào nhà, thấy Chu Chu và Cố Triệu trò chuyện vui vẻ, trên mặt con trai nở nụ cười — vậy là đủ rồi.

Khi Lê Đại ngâm chân xong, Lê Chu Chu trong bếp cũng đã nấu xong mì. Từ phần thịt heo mang về, cậu cắt vài miếng ba chỉ, làm nóng nồi rồi áp thịt cho ra mỡ, sau đó cho cải trắng và củ cải muối vào xào. Món xào ấy được rưới thẳng lên tô mì to đầy ú ụ.

Mì được dọn ra, ăn vào là no căng bụng. Lê Đại ăn xong, trong lòng mới thấy khoan khoái. Lê Chu Chu vừa định dọn dẹp chén bát, Lê Đại đã lên tiếng: “Không cần vội. Lần này đi Thập Lý thôn, ta ghé qua nhà Chu tú tài, ông ấy đưa cho ta cái này.”

Nói rồi, Lê Đại lấy từ trong áo ra một tờ giấy được gấp kỹ, đặt lên bàn.

“Ta không hiểu chữ trên này, chỉ nghe Chu tú tài nói là thư. Cố Triệu, con xem thử đi.”

Cố Triệu cầm lấy, liếc qua liền thấy rõ — trên đó ghi tên bốn cuốn sách cần mua. Có hai cuốn chỉ bán ở hiệu sách trên huyện, hai cuốn còn lại thì có thể tìm ở hiệu sách trong trấn, sách chép tay sẽ rẻ hơn một chút.

Hắn vốn có ký ức từ kiếp trước, biết rõ thời này khác xa thời hiện đại. Ở thời hiện đại, học hành dễ dàng, tiệm sách đầy rẫy, các loại sách tham khảo đủ kiểu, lên mạng tìm đánh giá cũng có. Còn ở đây, sách vỡ lòng như Thiên Tự Văn, Bách Gia Tính… đã tồn tại hàng trăm năm không thay đổi, hiệu sách đều có bán. Nhưng nếu muốn học cao hơn thì không có thầy hướng dẫn, chỉ dựa vào tự học thì đúng là mò mẫm trong bóng tối.

Những cuốn sách mà Cố Triệu học mấy tháng nay đều là loại giáo trình vỡ lòng, do vị lão tú tài trước kia dạy hắn — ông ấy thi đỗ tú tài năm 35 tuổi, đến 40 tuổi thì nghỉ ngơi, chuyển sang dạy học. Giờ cũng đã hơn 50, những sách ông truyền lại quả là kinh nghiệm quý giá.

Con nhà nông muốn thành người có học, không chỉ tốn giấy mực, mà còn thiếu thốn tài nguyên học tập. Thầy giỏi, sách quý đều nằm trong tay tầng lớp trên. Giờ có được danh sách sách ôn thi do một tú tài đề ra, Cố Triệu biết rõ — đây không phải món đồ miễn phí, mà là tâm huyết và công sức. Trong lòng xúc động, hắn vén áo choàng, nghiêm trang quỳ xuống trước mặt Lê Đại.

“Cố Triệu tạ cha đã vì việc học của con mà vất vả lo toan, bôn ba khắp nơi.”

Thấy phu quân quỳ xuống, Lê Chu Chu cũng đi theo quỳ bên cạnh. Lê Đại lúc đầu sững người, rồi nghe rõ lời Cố Triệu, mới hiểu ra. Bị cái lạy này làm xúc động, ông là nông dân, không giỏi ăn nói, chỉ thốt được:

“Sau này trong nhà, việc ruộng vườn có ta và Chu Chu, con cứ yên tâm học hành. Ta nuôi con được mấy năm thì cứ mấy năm.”

“Con đã rõ, thưa cha.” Cố Triệu đáp, hiểu được lòng ông.

Lê Chu Chu cũng biết tất cả đều là vì chồng, chẳng biết nói gì, chỉ cúi đầu thật sâu. Cố Triệu cũng làm vậy. Lê Đại đỡ hai người dậy, trong lòng cảm thấy nhẹ nhõm hơn hẳn — thậm chí còn thoải mái hơn cả ngày con trai thành thân. Dường như, giờ đây, họ mới thực sự là một nhà.

Lê Đại dặn: “Sáng sớm mai, Chu Chu con cùng Cố Triệu đi một chuyến lên trấn, trước tiên mua mấy cuốn sách theo thư, đọc sách còn phải dùng đến.”

Lê Chu Chu lúc này mới sực nhớ ra, liền nói: “Cha, con quên mất hôm qua là ngày thứ ba lại mặt. Giờ đã qua sang ngày thứ tư rồi.”

Hôn lễ của ca nhi trong thôn, trước sau gì cũng làm rình rang. Lê Đại chỉ có một mình, từ đầu đến cuối chăm lo mọi việc, cưới phu quân cho Lê Chu Chu thế nào thì cũng cưới Cố Triệu y như thế, tạm xem như lễ xong là xong. Còn mấy việc sau đó thì ông – một hán tử cục mịch – cũng quên mất tiêu.

Giờ nghe con trai nhắc lại, Lê Đại vội nói mình còn hai cân thịt để dành, buổi chiều sẽ mang sang Đông Bình thôn. Lê Chu Chu cũng đã hỏi trước thím Vương về việc lại mặt, giờ vội giải thích: “Cha, người ta bảo phải chú ý hình thức một chút.”

Lê Đại gật đầu: “Hôm nay mà đi trấn thì không kịp rồi. Sáng mai hai đứa đi trấn mua sách trước, ngày kia lại sang Đông Bình thôn cũng không muộn.”

Ngày thứ ba lại mặt, giờ coi như thành ngày thứ năm rồi. Đêm đó, phu phu hai người đi nghỉ sớm. Ngày mai phải dậy sớm đi trấn, theo Lê Chu Chu tính thì mất chừng một canh giờ đường, nhưng Cố Triệu thì thận trọng hơn, tính hẳn hai canh giờ. Hắn nghiêm túc nói: “Đêm nay cái gì cũng không làm. Chúng ta dậy sớm một chút.”

Lê Chu Chu bật cười khẽ, Cố Triệu đưa tay ôm eo phu lang, tay kia nghịch nghịch nơi mềm mại bên hông.

“Cười gì thế?”

Lê Chu Chu không sợ nhột, xoay người lại, mắt sáng long lanh trong đêm như hai ngôi sao nhỏ. Cố Triệu nhìn thấy, liền không trêu đùa nữa, chỉ im lặng ngắm nhìn.

“Ta vui thôi. Cha cũng thích chàng,” Lê Chu Chu nhẹ nhàng nói.

Cố Triệu nâng mặt cậu lên, khẽ hôn lên giữa đôi mày: “Ừm, ta hiểu.”

Lê Chu Chu chớp mắt, bên hông có chút ngứa ngáy, vốn định làm gì đó, nhưng lại nhớ sáng mai phải dậy sớm, đành ôm lấy tướng công vào lòng như ôm đứa trẻ, còn nhẹ vỗ vỗ mấy cái: “Ngủ đi, tướng công.”

Cố Triệu: ……Cũng được. Phu lang thương hắn, không cần giữ thể diện gì nữa. Cố Triệu liền dựa vào lòng người bên cạnh mà ngủ.

Hôm sau, gà còn chưa gáy, Lê Chu Chu đã tỉnh. Cậu mò mẫm mặc quần áo, đốt đèn dầu, vào bếp nhóm lửa. Màn thầu và khoai lang đỏ hấp từ hôm qua được bỏ lên xửng hấp lại cho nóng. Cậu múc một gáo nước lạnh rửa mặt, tinh thần phấn chấn hẳn.

Sau đó trở lại phòng gọi tướng công. Cố Triệu vốn ngủ không sâu, khi Lê Chu Chu vừa bưng đèn ra khỏi phòng thì hắn đã tỉnh. Cọ cọ một chút, chưa tới hai ba phút đã mặc xong quần áo. Khi Lê Chu Chu quay vào, hắn cũng đã chỉnh tề.

Bếp đã cháy củi rực rỡ, chỉ một lúc sau là màn thầu và khoai lang nóng hổi có thể ăn được — không đến nỗi nguội cứng. Nếu Lê Chu Chu đi trấn một mình thì chẳng cần nhóm lửa, chỉ cần mang theo vài cái bánh hấp lạnh là đủ.

Nhưng có chồng đi cùng, cậu cam lòng tốn công một chút, chẳng sợ lăn lộn gì. Sau khi rút bớt củi, để lại ít than giữ ấm nồi, Lê Chu Chu chuẩn bị thêm phần nước ấm rửa mặt cho tướng công. Rồi cậu lấy hai cái màn thầu, một củ khoai lang đỏ, bỏ vào một túi vải sạch sẽ.

Mọi thứ sẵn sàng, trời chưa sáng rõ, nhưng một ngày mới của họ đã bắt đầu đầy đủ và ấm áp — từ những điều nhỏ nhất.

“Chu Chu, đừng nhúc nhích.” Cố Triệu cầm khăn lông ấm lại gần, trước lau mặt cho phu lang, sau đó mới tự mình lau qua loa. Lê Chu Chu hơi ngẩn người, cảm nhận hơi ấm còn đọng lại trên mặt, đầu ngón tay khẽ chạm má, khóe môi vô thức cong lên.

Thu dọn xong xuôi, hai phu phu rời nhà từ khi trời còn chưa sáng hẳn. Bầu trời vẫn còn đen kịt, trăng sao treo cao, ánh sáng yếu ớt. Lê Chu Chu đeo sọt tre trên lưng, đi không nhanh, tay đưa củ khoai lang đỏ nóng hổi cho tướng công.

Cố Triệu bẻ một nửa đưa lại cậu, dặn: “Thừa lúc còn nóng ăn đi.”

Vừa mở miệng, hơi lạnh liền ùa vào theo gió. Tháng Mười Một cổ đại đúng là lạnh buốt, giờ này ước chừng mới hơn 4–5 giờ sáng. Khoai lang đỏ ngọt thơm, hơn hẳn màn thầu. Lê Chu Chu cắn một miếng, cảm thấy còn ngọt hơn cả mật.

Hai người vừa đi vừa ăn, coi như xong bữa sáng sớm. Đợi ăn hết khoai lang thì màn thầu cũng đã nguội ngắt, Cố Triệu ăn hai miếng rồi lắc đầu không ăn nữa, chỉ nói: “Khô quá, không trôi nổi.” Dứt lời, liền giục lên đường. Lê Chu Chu thu màn thầu vào túi vải, định để lại ăn sau.

Trời dần sáng, ánh sáng đủ để nhìn rõ đường, hai người liền đi nhanh hơn. Đi như vậy gần hai canh giờ. Thể lực Cố Triệu vốn kém hơn. Trước kia khi học vỡ lòng ở thôn Chu tú tài, sáng học, chiều còn phải làm việc, đợi khi thi đỗ đồng sinh thì mới có thể lên trấn học tiếp. Mười ngày nửa tháng lại đi về giữa nhà và trấn trên, thể trạng khó bì được với đám nông dân quen chân quen tay.

Nguyên thân của hắn thì lại khác. Học vỡ lòng với lão tú tài trong thôn, nương ruột lúc sinh thời không bắt làm việc nặng, chẳng mấy chốc bà mất, nương kế vào cửa, là người đảm đang, làm gì cũng nhanh gọn. Nguyên thân vì thế mà sinh lười, có thể không làm thì không làm.

Lên mười đã đỗ đồng sinh, lão tú tài trong thôn bảo có thể cho lên trấn học tiếp. Nhưng nương kế lại nói với cha hắn: “Trong thôn cũng có tú tài, trấn trên cũng là tú tài, khác gì nhau? Trấn trên lại tốn ba lượng bạc tiền nhập học. Lại nói, Triệu Nhi còn nhỏ, ai đi theo mà chăm sóc? Ăn uống ngủ nghỉ ai lo? Là ngươi đi hay ta đi?”

Cha đương nhiên không chịu. Thế là việc học coi như dừng lại. Nguyên thân cứ thế theo lão tú tài trong thôn học suốt mấy năm. Tóm lại, thể lực của nguyên thân thật không ra sao. Mặc dù sau khi Cố Triệu xuyên đến đã cố gắng rèn luyện gần một tháng: ngày ngày đi bộ, luyện sức bằng cách xách hai thùng gỗ như tạ, nhưng đến giờ cũng chỉ miễn cưỡng theo kịp bước chân của phu lang.

Phu lang hắn thật sự rất lợi hại. Cố Triệu trong lòng cảm thán, ánh mắt sáng rực. Hắn cắn răng, lấy ý chí làm động lực: Nam nhân không thể kém hơn ca nhi nhà mình!

Lê Chu Chu đi như bay trên đường, như thể đường bằng đất cũng biến thành đường đá phẳng. Mặt cậu hơi hồng, mồ hôi thấm ra, nhưng hô hấp vẫn đều đều. Đi thêm nửa khắc, thấy ven đường có tảng đá lớn, cậu nói: “Tướng công nghỉ chân một lát đi.”

“Hảo.” Cố Triệu không khách sáo, lập tức ngồi xuống tảng đá. Giờ mặt trời đã lên cao, ở chỗ rẽ đường đã có vài người dân đi lại. Có người đẩy xe gỗ, phần lớn cũng giống hai người họ: đeo sọt, tay xách đồ, bước chân gấp gáp.

Một bà thím đi ngang qua, liếc nhìn hai người, cười tủm tỉm nói: “Tiểu ca này thương ca nhi quá!”

Một người khác cũng cười phụ họa: “Ca nhi kia nhìn tuấn tú, trắng trẻo mịn màng thế kia, bảo sao được tướng công thương cho là phải.”

Cố Triệu đang ngồi thở, nghe vậy: ……Hắn biết hai bà thím này hiểu nhầm rồi, nhưng cũng không định giải thích, chỉ cười cười, hùa theo: “Thì cũng đúng mà, ai bảo ta vừa nhỏ tuổi lại đẹp trai. Chu Chu nhà ta thương ta lắm, ngày nào cũng cưng chiều.”

Đại Nương:…Chưa từng thấy qua ca nhi nào không biết thẹn như vậy!

Bị lời của Cố Triệu làm cho không biết tiếp thế nào, Đại Nương chỉ cười “ha ha” hai tiếng, rồi nhanh chân bước theo người làng phía trước. Còn lại trên tảng đá, Cố Triệu ngẩng đầu nghiêng mặt, cười với phu lang đầy vẻ ngoan ngoãn đáng yêu, cố ý gọi thêm một câu: “Chu Chu tướng công?”

“Ài, nói bậy gì đó đó tướng công.” Lê Chu Chu đỏ mặt, giọng có chút mất tự nhiên.

Dù cho là người đã thành thân, lại gả cưới chủ động, nhưng Lê Chu Chu từ nhỏ lớn lên ở Tây Bình thôn, cuộc sống quanh quẩn trong mảnh đất nhỏ ấy. Việc cưới hỏi lần này, kỳ thực là lựa chọn bất đắc dĩ, bề ngoài cứng cỏi nhưng trong cốt cách vẫn là ca nhi truyền thống – sống lấy phu làm trời, có thể ủy khuất bản thân, chỉ mong gia đình yên ổn, tướng công tốt.

Một tiếng “tướng công” từ miệng Cố Triệu khiến đầu óc Lê Chu Chu như muốn nổ tung. Trong lòng cảm thấy gọi như vậy thật kỳ quặc, nhưng nhìn khuôn mặt nghiêm túc, thậm chí có phần tủi thân của Cố Triệu, lại không đành lòng trách cứ.

“Chu Chu, ta nghỉ đủ rồi, còn bao lâu nữa tới trấn?” Cố Triệu cố ý chuyển đề tài, đứng dậy phủi phủi quần áo.

Lê Chu Chu hoàn hồn, gật đầu đáp: “Chắc còn khoảng nửa canh giờ.”

Cố Triệu: “……” Hắn rõ ràng cảm thấy bọn họ đã đi hơn hai canh giờ rồi mà?

“Vừa rồi chúng ta đi có phải hơn một canh giờ không?” Hắn cố hỏi lại, dù trong lòng đã rõ.

“Không sai biệt lắm.” Lê Chu Chu đáp.

Cố Triệu: ……Hắn thật đúng là yếu quá mà.

Lại tiếp tục đi thêm khoảng một canh giờ nữa, lần này Cố Triệu cắn răng kiên trì không dừng chân. Mãi đến khi thấy tường thành thấp thấp của trấn nhỏ phía xa, bên trên cổng đá có khắc ba chữ “Ninh Tùng Trấn”, hắn mới cảm động đến suýt rơi lệ.

May mà bọn họ không đẩy xe hay mang hàng buôn bán, chỉ cõng sọt tre, nên không cần kiểm tra gì nhiều, lính gác cửa để cho đi qua. Nếu là đẩy xe hoặc mang đồ lớn cần mua bán thì phải đóng một văn tiền mới được vào.

Lê Chu Chu quen đường thuộc lối, cõng sọt tre đi thẳng tới khu chợ, bắt đầu chọn đồ. Đầu tiên là mua đường phèn – một khối vuông bằng lòng bàn tay trẻ con, bọc giấy đỏ, giá mười lăm văn.

Sau đó là dấm và muối – trong nhà đã gần hết. Một vò dấm sáu văn, một bao muối hai mươi văn. Không trách được trong kịch cổ trang người ta tranh nhau làm chức quan quản muối – đúng là “béo bở” thật.

Cuối cùng, tới hàng thịt. “Trong nhà chẳng phải còn thịt sao?” Cố Triệu nhỏ giọng hỏi.

Lê Chu Chu lại đáp nghiêm túc: “Tướng công đọc sách, phải bồi bổ thân thể. Chỗ thịt kia để dành, vẫn nên mua thêm một ít.”

Một cân thịt, giá mười văn. Lê Chu Chu vừa mua vừa ghi nhớ giá cả, rải rác gom đủ các thứ, sau cùng mới đi mua sách và văn phòng tứ bảo. Với việc này, Lê Chu Chu không quá quen thuộc, liền hỏi thăm người trong trấn mới tìm được hiệu sách.

Vừa vào cửa, Cố Triệu đã kéo tiểu nhị cửa hàng lại, nói ngay: “Chúng ta muốn loại rẻ nhất.”

Nghe xong giá cả, Cố Triệu trầm mặc — Đọc sách… đúng là một việc xa xỉ.