Edit: Xà Phòng Ngoan.

Đỗ Vũ mở to hai mắt, thì ra vợ chồng hai người họ đúng là đang che giấu điều gì đó…

Nhưng rốt cuộc là chuyện gì? Đỗ Vũ cố gắng lắng nghe thêm, lại phát hiện họ đã không còn nói chuyện nữa. 

Một lát sau, tấm bùa nghe trộm dán trên tường cũng đến lúc hết hiệu lực, hóa thành tro bụi.

Tuy nói là có chút manh mối, nhưng hắn vẫn cảm thấy mọi chuyện chưa thể xâu chuỗi lại được. Vì vậy, hắn bắt đầu mạnh dạn suy đoán.

Đại Nghệ rốt cuộc đang che giấu điều gì?

Chẳng lẽ thân thể hắn đã là bán tiên, nhưng lại luôn giấu diếm điều đó với người ngoài? 

Nhưng nếu như vậy thì cũng không hợp lý. Dựa theo lời Hằng Nga, họ hoàn toàn bất lực trước chuyện bắn hạ mặt trời. Nếu Đại Nghệ thật sự có tiên lực, thì truyền thuyết chẳng phải đã thành chuyện hiển nhiên rồi sao?

Nếu là như vậy, thì chuyện được che giấu có liên quan đến việc bắn mặt trời không?

Sau một hồi tự hỏi, Đỗ Vũ mở miệng:

“Thiên Thu tỷ.”

“Tôi đây.”

“Xin hỏi các người vẫn luôn dõi theo màn hình, vậy có thể nhìn thấy ‘quá khứ’ của Đại Nghệ không?”

“Quá khứ của Đại Nghệ?” Đổng Thiên Thu hỏi lại, “Ý cậu là muốn tôi giúp tra xem rốt cuộc hắn che giấu điều gì sao?”

“Không sai.”

“Thật đáng tiếc, màn hình của Cục Quản Lý Truyền Thuyết chỉ có hai loại ‘chế độ hiển thị’.

Thứ nhất là chỉ có thể hiển thị toàn bộ truyền thuyết từ đầu đến cuối, những chuyện xảy ra trước đó nếu không nằm trong phạm vi truyền thuyết thì không thể hiện được.

Thứ hai là chỉ có thể hiển thị hình ảnh của người thao tác, tức là hình ảnh chúng ta đang nhìn thấy hiện tại.”

“Vậy thôi vậy……” Đỗ Vũ bất đắc dĩ lắc đầu, xem ra chỉ có thể dựa vào bản thân.

Thế là hắn thoát ra khỏi kịch bản, bắt đầu xem lại các phiên bản khác nhau của truyền thuyết Nghệ xạ cửu nhật.

Xem xong, hắn mới sững sờ không thôi.

“Thì ra Hằng Nga là……!”

Sau khi nghiền ngẫm một hồi lâu, Đỗ Vũ cảm thấy nếu muốn tìm một phiên bản đầy đủ nhất, gần sát với sự thật nhất, thì hẳn là như sau:

Một ngày nọ, trên trời đột nhiên xuất hiện mười mặt trời. Mười mặt trời thiêu rụi hoa màu, cây cối, đồng thời cũng tạo ra sáu con quái vật, lần lượt là: Áp Dữ, Tạc Răng, Cửu Anh, Đại Phong, Phong Hi, và Tu Xà.

Bách tính lầm than, tiếng khóc vang trời.

Đúng lúc ấy, một vị anh hùng tên Nghệ xuất hiện, hắn bắn chết sáu con quái vật, lại bắn rơi chín mặt trời, cứu lấy dân chúng khỏi cảnh nước lửa.

Tây Vương Mẫu vô cùng vui mừng, ban cho Nghệ một viên tiên đan bất tử. Chỉ cần nuốt vào là có thể phi thăng thành tiên.

Kết quả là thê tử của Nghệ – Hằng Nga – không chịu nổi cảnh nghèo khổ, đã lén lấy tiên đan nuốt vào, thành công phi thăng.

Thiên Đế thấy nàng là tuyệt đại mỹ nhân, bèn ban phong làm Thường Nga Tiên Tử, thưởng Quảng Hàn Cung.

“Thật lợi hại, Cục Quản Lý Truyền Thuyết.” Đỗ Vũ nói, “Các người để tôi làm nhiệm vụ 'Nghệ xạ cửu nhật', nhưng giờ xem ra còn phải tặng thêm cho mấy người một màn 'Thường Nga bôn nguyệt' nữa.”

“Là cậu nghĩ nhiều rồi.” Đổng Thiên Thu đáp, “Chỉ cần có Nghệ xạ cửu nhật, tất sẽ dẫn đến Thường Nga bôn nguyệt. Tôi đã xem truyền thuyết này vô số lần, chưa từng có ngoại lệ.

Cho nên chuyện Thường Nga bôn nguyệt cậu không cần bận tâm làm gì.”

(*) Hằng Nga (姮娥), cũng gọi Thường Nga (嫦娥 hay 常娥). ‘Thường’ và ‘Hằng’ đồng âm với nhau. Thường Nga bôn nguyệt: Hằng Nga bay lên mặt trăng.

“Vậy sao…” Đỗ Vũ lẩm bẩm, “Nhưng tôi luôn cảm thấy chuyện này có gì đó không ổn.”

“Không có gì kỳ lạ cả.” Giọng Đổng Thiên Thu vẫn vô cùng bình thản, “Cậu chỉ cần phụ trách Nghệ xạ cửu nhật là được.”

Đỗ Vũ không nói gì thêm với Đổng Thiên Thu, lặng lẽ suy nghĩ một lúc rồi xuống giường, đi đến phòng bên cạnh, nhẹ nhàng gõ cửa.

Một lát sau, cửa mở ra, chính là Đại Nghệ.

“Bàng Mông huynh, có chuyện gì sao?”

“Ta muốn hỏi lại các ngươi vài chuyện.”

“Vậy vào trong rồi nói.”

Đỗ Vũ lập tức bước vào phòng. Hằng Nga đang vá quần áo cho Đại Nghệ.
“Không biết hai người từng nghe qua Áp Dữ, Tạc Răng, Cửu Anh, Đại Phong, Phong Hi, Tu Xà, sáu yêu vật này chưa?”

Hai người liếc nhìn nhau, ánh mắt đầy ẩn ý, Đôc Vũ cũng không ngốc, hắn nhìn ra được ánh mắt hai người này không đơn giản.

“Bàng Mông huynh, rốt cuộc ngươi là ai?” Đại Nghệ có chút cẩn thận hỏi.

“Ta……”

Đỗ Vũ biết lúc này Đại Nghệ đã sinh nghi với hắn, dù sao hắn đúng là quá khả nghi.

Suy nghĩ một lát, cuối cùng Đỗ Vũ cũng mở miệng:

“Thật ra ta đã lừa các ngươi. Ta không phải là phàm nhân gì cả, mà là... tiên nhân.”

Lời vừa dứt, ánh mắt kinh ngạc lập tức xuất hiện trên khuôn mặt hai người trước mặt.

“Đỗ Vũ, cậu đang nói bừa gì vậy?” Đổng Thiên Thu cũng xen vào trong đầu Đỗ Vũ nói, “Nếu bị lộ tẩy, Đại Nghệ sẽ không còn tin tưởng cậu nữa!”

Đỗ Vũ phớt lờ lời nhắc nhở của Đổng Thiên Thu, chỉ thấy hắn bước lên một bước, nói:

“Các ngươi không tin ta sao? Vậy thì chúng ta làm một thực nghiệm.”

Hắn chỉ vào Hằng Nga đang may vá quần áo sau lưng Đại Nghệ, nói: “Ngươi hãy tùy tiện thêu mấy chữ lên quần áo, ta sẽ đoán được ngươi thêu chữ gì.”

Đại Nghệ quay đầu nhìn Hằng Nga, trong mắt cả hai người đều lộ rõ sự nghi hoặc và đề phòng.

“Bàng Mông huynh đệ, ngươi...”

“Không cần nhiều lời, cứ thêu đi!” Đỗ Vũ vẻ mặt kiên định.

Hằng Nga bất đắc dĩ gật đầu, suy nghĩ một lát, rồi tay cầm kim chỉ nhanh chóng thêu vài chữ nhỏ trên quần áo. Vì Đại Nghệ đứng chắn phía trước, Đỗ Vũ không thể thấy được.

“Đỗ Vũ, cậu rốt cuộc đang làm gì vậy?” Đổng Thiên Thu tức giận nói.

“Bàng Mông huynh đệ, ta đã thêu xong rồi, ngươi đoán đi.” Hằng Nga đưa tác phẩm về phía sau lưng, nhìn Đỗ Vũ.

Đỗ Vũ yên lặng đứng tại chỗ, mắt nhắm hờ, không nói lời nào.

“Bàng Mông huynh đệ?” Đại Nghệ gọi một tiếng.

“Đừng vội,” Đỗ Vũ đáp, “Ta cần một câu chú.”

Đại Nghệ lặng lẽ lùi về sau một bước, nói: “Ồ, vậy Bàng Mông huynh đệ, mời phát công đi...”

Đỗ Vũ cũng không khách sáo, chỉ thấy hắn vung tay một cái, hét lớn một tiếng, sau đó chân tay loạn xạ múa may lên.

Tạ Tất An đang theo dõi qua màn hình bật cười khoái chí.

“Ha ha ha ha! Tiểu tử này thú vị thật đấy!”

Đổng Thiên Thu quay đầu trừng mắt nhìn hắn một cái, nói: “Thất gia, ngài nghiêm túc chút đi, nếu Đỗ Vũ thất bại thì sao? Chúng ta sẽ hoàn toàn bị xóa sổ đấy!”

“Vậy sao? Ta thấy hắn rất có ý tưởng mà.” Tạ Tất An khoanh tay trước ngực, tỏ vẻ đã đoán trước được.

Hắc Vô Thường Phạm Vô Cứu đứng bên cạnh chỉ hừ lạnh một tiếng, không nói gì.

Chỉ thấy trên màn hình, Đỗ Vũ vẫn tiếp tục múa may loạn xạ suốt một lúc lâu, động tác vụng về không ăn khớp gì với nhau, chẳng có vẻ gì là người có thiên phú về vũ đạo cả.

“Bàng Mông huynh... chẳng phải ngươi nói có chú ngữ sao...?”

“Xin đừng cắt ngang!” Đỗ Vũ hét lớn, “Đây là thời khắc mấu chốt!”

Chỉ thấy hắn lại xoay người ba vòng tại chỗ, hít sâu một hơi, rồi hét lớn chú ngữ:

“Thái! Thiên Thu trợ ta Thiên Thu trợ ta Thiên Thu trợ ta, mau xem mau xem mau xem, giúp ta xem một cái, cấp tốc nghe lệnh!”

Im lặng.

Không chỉ trong phòng lặng thinh, mà toàn bộ Cục Quản Lý Truyền Thuyết cũng như bị đóng băng.

Cái gì kỳ quặc vậy?

Hằng Nga và Đại Nghệ đồng loạt cảm thấy xấu hổ đến mức muốn co ngón chân cào mặt đất.

Đời này chưa từng thấy ai niệm chú trông tệ hại như thế này.

“Ha ha ha ha!” Tạ Tất An cười lớn, “Thấy chưa, ta đã nói tiểu tử này rất có ý tứ mà.”

Đổng Thiên Thu có chút bất lực, nói: “Đỗ Vũ, nếu thực sự cần tôi giúp, cậu có thể nói với tôi trước. Đột ngột thế này, nếu tôi không kịp phản ứng thì sao?”

Đỗ Vũ nghe xong, không nhanh không chậm xoay ba vòng nữa, rồi hét lớn:

“Thái!”

Sau đó lẩm bẩm lặp lại: “Vậy cùng chết cùng chết cùng chết cùng chết...”

Đổng Thiên Thu nghiến răng, trong khi phía sau Tạ Tất An đã cười đến ôm bụng.

“Haiz...” Đổng Thiên Thu thở dài một tiếng, rồi bắt đầu vận hành màn hình, chăm chú quan sát. Cuối cùng nói:

“Chữ Hằng Nga thêu là —— ‘Trăng lên sáng ngời’.”

Thì ra là vậy.

Đỗ Vũ hít sâu một hơi, áp hai tay xuống như thể thu công, rồi từ tốn nói với hai người:

“Nếu ta không nhìn nhầm, Hằng Nga cô nương thêu chính là —— ‘Trăng lên sáng ngời’.”

Hằng Nga lộ vẻ không thể tin nổi, lập tức lấy chiếc áo từ phía sau ra.

Đại Nghệ cũng vội vàng tới nhìn, quả nhiên ở cổ áo thêu rõ bốn chữ “Trăng lên sáng ngời”.

“Trăng lên sáng ngời, ánh trăng rực rỡ khi vừa nhô lên, Hằng Nga cô nương có vẻ rất thích ánh trăng.” Đỗ Vũ ra vẻ sâu xa nói.

“Bàng Mông huynh đệ, ngươi ngay cả cái này cũng đoán được?” Đại Nghệ kinh hãi, “Ngươi quả nhiên là tiên nhân, dù phương thức phát công của ngươi... hơi kỳ quặc...”

“Không cần để ý đến phương pháp phát công của ta.” Đỗ Vũ đáp, “Hiện tại, các ngươi có thể nói cho ta biết chuyện sáu con yêu thú kia được không?”

Hai người lại nhìn nhau, Hằng Nga từ tốn nói:

“Bàng Mông huynh đệ, chẳng lẽ ngươi đến để trừ diệt yêu thú sao?”

“Cũng gần như vậy. Trừ yêu là nghề phụ, ta còn có một nghề chính.”

Đại Nghệ lắc đầu: “Bàng Mông huynh đệ quả thật là tiên nhân, lời nói khiến người khó hiểu.”

“Kỳ thật không có sáu yêu thú, chỉ có bốn. Con Áp Dữ, vốn là thần thú do Tiên Đế nuôi dưỡng. Sau khi Tiên Đế qua đời, Áp Dữ trở về dòng Nhược Thủy. Tiếc là nó không thể quản lý nổi ba ngàn dòng sông, cũng không ngăn nổi sức nóng của mặt trời. Không còn nơi nương thân, Áp Dữ đành phải lang thang dưới trần gian. Nhưng Áp Dữ vống là đầu người thân thú, ai nhìn thấy cũng đều sẽ sợ hãi, dần dần bị đồn thổi thành yêu thú. Vô số dũng sĩ đến thảo phạt, khiến nó bị chọc giận. 

Còn Tu Xà, vốn là một sinh vật sống trong nước. Giờ đây, giống như Áp Dữ, nó cũng phải lang thang khắp nơi.”

“Cái này…” Đỗ Vũ hơi trầm ngâm rồi nói: “Các ngươi làm sao mà biết được?”

Đại Nghệ thở dài, chen vào:

“Bàng Mông huynh đệ, không giấu gì ngươi, tuy ta chỉ là phàm nhân, nhưng vẫn luôn lo cho thiên hạ. Khi sáu yêu thú lần lượt xuất thế, ta đã sớm lần lượt điều tra, hơn nữa... còn giết chết ba con trong số đó.”

“Giết chết ba con??” Đỗ Vũ kinh ngạc nói: “Ngươi là phàm nhân, sao có thể giết yêu thú được?”

“Tuy ta chỉ là một phàm nhân, nhưng từ nhỏ lớn lên trên núi, bắn cung rất giỏi. Tạc Răng và Phong Hi cũng chỉ là dã thú mà thôi, đối với ta thì chẳng tạo thành uy hiếp gì. Ở rừng Dâu, ta bắn chết Phong Hi. Ở Trù Hoa, ta bắn chết Tạc Răng. Còn Đại Phong, thì là ở đầm Thanh Khâu, ta cùng một ‘người bạn’, dưới sự trợ giúp của hắn, đã giết được nó.”

“Bạn bè...?” Lượng thông tin quá lớn khiến Đỗ Vũ nhất thời chưa tiếp thu nổi.

Hóa ra Đại Nghệ còn có một người bạn thực lực sâu không lường được...

“Vậy mấy yêu thú còn lại thì sao?”

“Áp Dữ đã hứa với ta rằng sẽ không xuất hiện trước mắt người trần trong thời gian ngắn. Tu Xà thì đã đổi tên, ẩn mình, giờ trong nhân gian chỉ còn lại Cửu Anh.”

“Tốt quá rồi. Vậy chúng ta đi tiêu diệt Cửu Anh thôi!” Đỗ Vũ bỗng cảm thấy nhiệm vụ sắp hoàn thành đến nơi.

“Đừng nói lời ngốc nghếch, Bàng Mông huynh đệ,” Đại Nghệ ngắt lời, “Cửu Anh sinh ra cùng với thời sơ khai của trời đất, là hung thú chính hiệu, thân trâu đuôi rồng, chín đầu, có thể phun nước phun lửa, phàm nhân căn bản không thể là đối thủ.”

“Ờ…” Đỗ Vũ vừa nghe liền biết con này không dễ đối phó, “Ngươi… chẳng phải có một người bạn sao…?”

“Người bạn của ta à?” Đại Nghệ hơi nhướn mày, dường như nhớ ra điều gì, rồi nghiêm túc nói với Đỗ Vũ: “Bàng Mông huynh đệ, người bạn đó từng nói, nếu có ai tìm hắn thì hãy hỏi thay một câu, nếu người đó trả lời được liền dẫn đi gặp hắn.”

Đỗ Vũ khẽ trầm ngâm. Người này thần bí như thế, biết đâu lại là tiên nhân chân chính.

“Hỏi câu gì?”

Đại Nghệ nhìn thẳng vào mắt Đỗ Vũ, nghiêm túc nói: “Dục nhương này loạn.”

“‘Dục nhương này loạn’?”

Đây là cái gì? Ám hiệu sao?

Đại Nghệ chăm chú nhìn Đỗ Vũ, nhưng trong đầu Đỗ Vũ thì hoàn toàn trống rỗng.

“Thiên Thu tỷ, chị có nghe câu này chưa? Có phải còn nửa câu sau không?”

Đỗ Vũ nhỏ giọng hỏi Đổng Thiên Thu, nhưng không nhận được câu trả lời.

…

Tại Cục Quản Lý Truyền Thuyết.

Đổng Thiên Thu ngơ ngác nhìn màn hình, miệng há lớn.

Hắc Bạch Vô Thường cũng đứng dậy.

Hắc Vô Thường Phạm Vô Cứu chậm rãi nói: “Dục nhương này loạn, tất Chiến Kỳ Thắng.”

“Ha ha…” Bạch Vô Thường Tạ Tất An cười khổ: “Lão Hà à lão Hà, ngươi gạt chúng ta rồi.”

Hà Sở Dĩ chậm rãi bước tới, cười nói: “Ta thì lừa gì các ngươi?”

Phạm Vô Cữu chỉ vào màn hình, quay lại nói: “Đệ tử bảo bối của ngươi – Chiến Kỳ Thắng, trước kia ngươi báo là hắn đã siêu thoát khỏi thiên địa, không còn trong ngũ hành. Chúng ta cũng không tìm thấy hồn phách của hắn nên đành theo lời ngươi mà ghi chép. Nhưng hắn… rõ ràng vẫn còn trong truyền thuyết!”

“Thật sao? Tiểu Chiến vẫn còn lưu lại trong truyền thuyết…” Lão Hà vuốt râu, hỏi: “Vậy phiền hai người giải thích giúp ta – truyền thuyết tính là ‘thiên địa nội’ hay là ‘ngũ hành trung’?”

(*) Ý nói: Truyền thuyết này là thứ nằm trong phạm vi quy luật vũ trụ, hay là vật thể tồn tại cụ thể trong thế giới vật chất? Sẽ có giải thích rõ ràng hơn ở dưới.

Hắc Vô Thường nghiến răng, đứng bật dậy. Toàn bộ Cục Quản Lý Truyền Thuyết bắt đầu rung động nhẹ.

“Cho nên ngươi định lừa chúng ta? Nếu Chiến Kỳ Thắng còn trong truyền thuyết, làm sao Đỗ Vũ hoàn thành nhiệm vụ được!? Các người đã sớm biết hắn còn ở bên trong đúng không?”

“Lão Bát, ngồi xuống.” Tạ Tất An hiếm khi thu lại nụ cười, nghiêm giọng nói với Phạm Vô Cữu, “Đừng quên hôm nay chúng ta ngồi được ở đây, công của lão Hà cũng không nhỏ.”

Hắc Vô Thường từ từ ngồi xuống, bình ổn lại tâm tình, nói với Hà Sở Dĩ: “Xin lỗi, lão Hà. Chỉ là… người đàn ông đó…”

Nhắc tới “Chiến Kỳ Thắng”, trong mắt Hắc Vô Thường hiện lên tia thù hận như trời không dung đất không tha.

“Yên tâm, không sao.” Hà Sở Dĩ cười sảng khoái, “Ai nói Tiểu Chiến nhất định sẽ cản trở nhiệm vụ? Hắn chẳng phải cũng từng ra tay tiêu diệt hung thú sao?”

Hắc Vô Thường im lặng không đáp.

Đổng Thiên Thu quay đầu hỏi: “Cục trưởng, giờ phải làm sao? Có nên để Đỗ Vũ đi tìm Chiến Kỳ Thắng không?”

“Trước mắt vẫn chưa thể để hai người gặp mặt.” Hà Sở Dĩ nói, “Ngươi tạm thời bịa một câu ám hiệu đưa cho Đỗ Vũ đi.”

…

Nghe xong ám hiệu, Đỗ Vũ nhỏ giọng xác nhận với Đổng Thiên Thu: “Thật chứ? Thiên Thu tỷ? Ám hiệu này đáng tin không?”

“Yên tâm, ngươi cứ nói theo là được.”

Đỗ Vũ nghe vậy, lập tức ngẩng đầu nhìn Đại Nghệ, cười lạnh một tiếng:

“Bằng hữu của ngươi đúng là bướng bỉnh. Loại ám hiệu này, phàm nhân thì không biết chứ tiên nhân như ta thì khác, đơn giản như việc chớp mắt. Nghe kỹ đây.”

“Được.” Đại Nghệ tràn đầy mong đợi nhìn Đỗ Vũ.

Khóe miệng Đỗ Vũ nhếch lên, kiêu ngạo nói:

“Dục nhương này loạn, tất… ăn cơm no.”

…

Đại Nghệ lại một lần nữa dùng ngón chân bấu đất.

Tại sao người trước mắt có thể mặt dày tự tin như thế chứ?

“Cái này… sao vậy? Không… không đúng à?” Đỗ Vũ thấy biểu cảm của Đại Nghệ quá vi diệu, liền cẩn trọng hỏi thử.

“Bàng Mông huynh đệ…” Đại Nghệ xoa thái dương, nói, “Quả thật… hơi khác một chút…”

“Ê ê ê, Đổng Thiên Thu! Chuyện gì đây!?”

Trong lòng Đỗ Vũ mắng thầm một tiếng, nhưng ngoài mặt vẫn nhẫn nại giải thích:

“Đều là tiên nhân cả mà… Ta với bằng hữu của ngươi chắc không cùng một đơn vị, đơn vị khác nhau thì ám hiệu cũng khác nhau…”

Thông tin thêm về Hằng Nga, sáu yêu thú và giải thích bổ sung. Không phải mạch truyện chính.

[Thiên địa nội]

Thiên địa = Trời Đất

Nội = Bên trong

Thiên địa nội = "Bên trong trời đất", ám chỉ thế giới hiện thực, mọi sự vật, sinh linh, quy luật tồn tại trong phạm vi vũ trụ mà con người đang sống. "Thiên địa nội" là phạm vi của thế giới vật chất, hữu hình, bị chi phối bởi các quy luật như âm dương, ngũ hành, luân hồi, sinh diệt,...

[Ngũ hành trung]

Ngũ hành = Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ

Trung = Trong, bên trong

Ngũ hành trung = "Trong ngũ hành", ám chỉ một tồn tại nằm trong phạm trù vận hành của ngũ hành, tức là vật chất hữu hình, có quy luật tương sinh tương khắc, thuộc về thế giới tự nhiên / hữu thể.

[Điểm khác nhau]

Thiên địa nội: Rộng hơn, là toàn bộ vũ trụ hữu hình, tất cả những gì tồn tại "dưới trời, trên đất".

Ngũ hành trung: Thu hẹp lại, chỉ những thứ chịu sự chi phối của ngũ hành – các dạng tồn tại vật chất cụ thể (con người, linh thú, pháp bảo, nguyên tố...).

[Thường Nga bôn nguyệt]

Hằng Nga (姮娥), cũng gọi Thường Nga (嫦娥 hay 常娥), người Việt Nam hay gọi Chị Hằng.

Trong nghệ thuật Đông Á, Hằng Nga thường xuyên là đề tài của nhiều tác phẩm hội họa, ca kịch cổ tích trong truyền thuyết Trung Hoa. Phần lớn truyền thuyết đều hình dung nàng có một dung mạo xinh đẹp phi phàm và đều gắn liền với tình duyên cùng Hậu Nghệ, một vị anh hùng huyền thoại thời cổ, người được cho là đã bắn rụng 9 mặt trời để giúp dân chúng. 

Về sau do thuốc trường sinh của Tây Vương Mẫu hiệu lực quá lớn khiến nàng bay lên trời và đến Mặt Trăng, về sau truyền thuyết này được gọi là Hằng Nga bôn nguyệt (姮娥奔月). 

Trong văn hóa Việt Nam, Chị Hằng thường được trẻ em Việt Nam nhắc đến như một người bạn của chú Cuội, dựa theo cổ tích Cây đa và Chú Cuội rất nổi tiếng, gắn liền với Tết trung thu, nên hình tượng Chị Hằng và Chú Cuội đa phần rất được yêu mến bởi trẻ em.

Không giống như các vị thần Mặt Trăng đã được nhân cách hóa của các nền văn minh khác, Hằng Nga chỉ sống trên Mặt Trăng. Như là "người phụ nữ trên Mặt Trăng", Hằng Nga có thể coi là sự bổ sung cho khái niệm người phụ nữ trên Mặt Trăng của người phương Tây.

[Theo truyền thuyết]

Có rất nhiều câu chuyện về Hằng Nga, nhưng sách Hoài Nam Tử, phần Lãm minh huấn (覽冥訓) có lẽ là ghi chép đầu tiên và sớm nhất có hệ thống về câu chuyện của Hằng Nga. Xưa kia, Hằng Nga và chồng của mình là Hậu Nghệ đã từng là những vị thần bất tử sống trên thượng giới.

Một ngày kia, mười người con trai của Ngọc Hoàng biến thành mười mặt trời, làm cho mặt đất trở nên nóng bỏng và khô cằn. Thất bại trong việc ra lệnh cho các con mình ngừng phá hủy mặt đất, Ngọc Hoàng triệu Hậu Nghệ đến cứu giúp. Hậu Nghệ, bằng tài bắn cung của mình, đã bắn hạ chín mặt trời, chỉ để lại một người con trai của Ngọc Hoàng làm mặt trời. Ngọc Hoàng rõ ràng là không vui mừng gì với giải pháp của Hậu Nghệ trong việc cứu mặt đất và các sinh linh trên đó: chín con trai của ông đã chết. Như là một sự trừng phạt, Ngọc Hoàng đày Hậu Nghệ và Hằng Nga xuống hạ giới để sống cuộc sống của con người.

Cảm nhận thấy là Hằng Nga rất đau khổ vì bị mất khả năng bất tử, Hậu Nghệ quyết định lên đường đi tìm thuốc trường sinh trong một cuộc hành trình dài và đầy gian khổ, nguy hiểm để hai người có thể trở lại cuộc sống bất tử. Vào cuối cuộc hành trình, Hậu Nghệ đã gặp được Tây Vương Mẫu. Tây Vương Mẫu đồng ý cho Hậu Nghệ một viên thuốc, nhưng dặn rằng mỗi người chỉ cần nửa viên để trở thành bất tử.

Hậu Nghệ mang viên thuốc về nhà và cất nó trong một cái hộp. Hậu Nghệ dặn Hằng Nga không được mở chiếc hộp và sau đó rời khỏi nhà trong một khoảng thời gian. Giống như Pandora trong thần thoại Hy Lạp, Hằng Nga trở thành người tò mò, nàng mở chiếc hộp và nhìn thấy viên thuốc ngay khi Hậu Nghệ quay lại nhà. Sợ rằng Hậu Nghệ có thể nhìn thấy mình đang lục lọi chiếc hộp, nên vô tình Hằng Nga đã nuốt chửng viên thuốc. Ngay lập tức Hằng Nga bay lên trời do thuốc quá mạnh. Mặc dù Hậu Nghệ muốn bắn Hằng Nga để tránh không cho nàng bị lơ lửng trên bầu trời, nhưng chàng không thể nhằm mũi tên vào nàng.

Hằng Nga cứ bay lên mãi cho đến khi hạ xuống được Mặt Trăng. Đây được gọi là truyền thuyết Hằng Nga bôn nguyệt (姮娥奔月). Trên cung trăng, Hằng Nga kết bạn với một con thỏ ngọc đang chế thuốc trường sinh, cũng đang sống trên cung trăng.

Một người bạn khác là người thợ đốn củi Ngô Cương (hay cũng chính là Chú Cuội xuất hiện trong thần thoại dân gian Việt Nam). Người thợ đốn củi này trước đó đã có một người vợ,do vấp ngã nên mắc chứng hay quên. Người vợ hay quên lời chồng dặn nên đã tưới cây bằng nước bẩn, cây bứt gốc bay lên, chú cuội đu theo và bay về trời. Từ đó, cứ mỗi năm người ta lại thấy có bóng một người trên cung trăng (người ta nói rằng đó chính là Chú Cuội).

[SÁU CON YÊU THÚ] 

Có rất nhiều dị bản về 6 con yêu thú này nên những thông tin dưới có thể có chút sai sót hoặc không giống với những thông tin bạn đã biết. Nếu có thể rất hoan nghênh bạn bổ sung kiến thức hoặc giúp mình sửa sai. Cảm ơn rất nhiều.

[Áp Dữ (Dã Vũ hoặc Yết Dũ)]

窫窳 (yà yǔ), còn có tên gọi khác là 猰貐, là một loại quái vật ăn thịt người trong truyền thuyết cổ đại, được nhắc đến trong tác phẩm "Sơn Hải Kinh" (山海经) với tư cách là một vị thần.

Trong "Sơn Hải Kinh", hình dạng của Dã Vũ được miêu tả không thống nhất:

Có chỗ nói nó có hình dạng giống trâu, thân màu đỏ, mặt người và chân ngựa (trong Bắc Sơn Kinh - 北山经),

Có chỗ lại nói nó có thân rắn mặt người (trong Hải Nội Tây Kinh - 海内西经),

Có chỗ lại nói nó đầu rồng (trong Hải Nội Nam Kinh - 海内南经),

Hoặc giống thân hổ vuốt hổ (trong từ điển Nhĩ Nhã – Thích Thú (giải thích về động vật) - 尔雅·释兽)

[Trích dẫn trong "Sơn Hải Kinh"]

Hải Nội Nam Kinh: 

“Dã Vũ đầu rồng, sống ở sông Nhược Thủy, nó có hình dạng như đầu rồng, ăn thịt người.”

Bắc Sơn Kinh - Bắc thứ nhất: 

“Cách 200 dặm về phía bắc, có núi Thiệu Hưng, không có cỏ cây, nhiều đá xanh biếc. Có một loài thú ở đó, hình như trâu, thân đỏ, mặt người, chân ngựa, tên là Dã Vũ, tiếng kêu như trẻ con khóc, chuyên ăn thịt người…”

Hải Nội Tây Kinh: 

“Thần Nhị Phụ có thuộc hạ tên là Nguy, Nguy cùng Nhị Phụ giết Dã Vũ.”

Hải Nội Tây Kinh: 

“Dã Vũ là sinh vật có thân rắn mặt người, bị thuộc hạ của Nhị Phụ giết chết.”

[Truyền thuyết]

Dã Vũ vốn là thần hiền lành, nhưng bị thần tên Nguy (危) (một trong 28 tinh tú, có hình người đầu chim, tay cầm gậy gỗ) giết chết. Thiên Đế thương xót cho phục sinh, nhưng sau khi sống lại, Dã Vũ trở nên hung tợn, thích ăn thịt người.

Một truyền thuyết khác kể rằng Dã Vũ là con quái thú đầu tiên bị Hậu Nghệ bắn chết. Tương truyền rằng, vị thần rắn thân mặt người là Nhị Phụ, vì bị Nguy xúi giục, Nhị Phụ đã giết Dã Vũ - cũng có mặt người thân rắn. Thiên Đế tức giận, xử tử Nguy - kẻ xúi giục Nhị Phụ và giết chết Dã Vũ, đồng thời trừng phạt Nhị Phụ, sau đó sai thần đem Dã Vũ đến núi Côn Lôn, nhờ các thầy mo cứu sống bằng cách điều chế thuốc bất tử. 

Tuy nhiên sau khi sống lại, Dã Vũ mất trí, rơi xuống sông Nhược Thủy dưới chân núi Côn Lôn, biến thành quái thú hình dạng trâu đỏ, mặt người, chân ngựa, tiếng khóc như trẻ con. Khi mười mặt trời xuất hiện cùng lúc, Dã Vũ nhảy lên bờ gây hại nhân gian và bị Hậu Nghệ dùng thần tiễn bắn chết.

[Tạc Răng (Răng Đục hay Tạc Xỉ)]

凿齿 (Záo chǐ) là một trong những nhân vật huyền thoại trong thần thoại Trung Quốc cổ đại, xuất hiện trong “Sơn Hải Kinh” (山海经) – Hải Ngoại Nam Kinh (海外南经), Đại Hoang Nam Kinh(大荒南经) và “Hoài Nam Tử” (淮南子)

Nó là một loài quái thú sống ở vùng đầm lầy phía nam, có răng nanh dài như đục (loại công cụ để khoan, đục gỗ), tay cầm khiên và mâu (hoặc giáo, hoặc kích).

Tương truyền, Tạc Xỉ thường săn bắt và ăn thịt người. Vua Nghiêu (帝尧) sai Hậu Nghệ (羿) đến tiêu diệt nó. Khi thấy Hậu Nghệ mang cung tên tới, Tạc Xỉ hốt hoảng, một tay vội giơ khiên lên che thân, tay kia nhe răng dài ra nghênh chiến.

Hậu Nghệ vung kiếm chém mạnh, khiên lập tức bị chẻ đôi.

Tạc Xỉ kinh hãi quay đầu bỏ chạy, Hậu Nghệ giương cung kéo dây, một mũi tên bắn trúng ngay giữa ngực, Tạc Xỉ ngã gục chết tại chỗ.

[Trích dẫn trong "Sơn Hải Kinh"]

Hải Ngoại Nam Kinh: 

“Núi Côn Lôn Hư nằm về phía Đông, bốn bề trống trải.

Có thuyết khác cho rằng núi ấy ở phía Đông vùng Kì Thiệt, cũng là nơi bốn phía đều mênh mang, không núi non bao quanh.

Hậu Nghệ giao chiến với quái thú Tạc Xỉ tại đồng bằng Trù Hoa. Nghệ giương cung bắn chết nó. Trận chiến ấy diễn ra ở phía Đông núi Côn Lôn.

Lúc ấy, Hậu Nghệ cầm cung và tên. Tạc Xỉ thì cầm khiên – cũng có thuyết nói là cầm qua (một loại giáo dài).”

Đại Hoang Nam Kinh: 

“Có người nói Tạc Xỉ bị Hậu Nghệ giết.”

[Cửu Anh]

九婴 (jiǔ yīng) là một trong những hung thú trong truyền thuyết thần thoại Trung Hoa cổ đại. Xuất xứ từ “Hoài Nam Tử · Bản Kinh Huấn” (淮南子·本经训) và được nhắc tới trong “Thần thoại cổ đại Trung QUốc” (中国古代神话传说).

Nó là một quái vật của nước và lửa, có thể phun nước và thở ra lửa. Tiếng kêu của nó giống như tiếng trẻ sơ sinh khóc, có chín cái đầu, nên gọi là Cửu Anh.

Cửu Anh là một loài quái vật chín đầu, thuộc loài rắn quái dị, thân bò, đuôi rồng.

Vào thời Nghiêu, nó xuất hiện, gây hại nhân gian, bị Hậu Nghệ bắn chết ở vùng Hung Thủy phương Bắc.

Truyền thuyết này xuất hiện đầu tiên vào thời Hán. Là quái vật nước lửa trong truyền thuyết. Cũng được dùng để ám chỉ những kẻ tàn ác, hung bạo.

[Trích dẫn]

Hoài Nam Tử – Bản Kinh Huấn: 

"Vào thời vua Nghiêu, mười mặt trời cùng xuất hiện, thiêu đốt hoa màu, cây cỏ chết khô, người dân không còn gì để ăn.

Lúc bấy giờ, các loài yêu quái như 猰貐 (Dã Vũ), 凿齿 (Tạc Xỉ), 九婴 (Cửu Anh), 大风 (Đại Phong), 封豨 (Phong Hi), 修蛇 (Tu Xà) đều gây hại cho dân.

Vua Nghiêu bèn sai Hậu Nghệ trừ họa:

Diệt Tạc Xỉ ở cánh đồng Trù Hoa,

Giết Cửu Anh bên dòng Hung Thủy,

Dùng lưới bắt Đại Phong ở đầm lầy Thanh Khâu,

Trên trời bắn rơi chín mặt trời, dưới đất giết chết Dã Vũ,

Chém Tu Xà ở Động Đình,

Bắt Phong Hi ở rừng Dâu.

Nhân dân muôn nơi đều vui mừng, và tôn Nghiêu lên làm Thiên tử."

Thần thoại cổ đại Trung Quốc: 

"Phía Bắc có một dòng sông lớn, nước sâu ngàn trượng, sóng lớn cuồn cuộn, gọi là Hung Thủy (凶水).

Trong dòng sông ấy có một con quái vật chín đầu, tên là Cửu Anh (九婴), nó có thể vừa phun nước, lại vừa phun lửa.

Khi mười mặt trời cùng xuất hiện, nước sông cũng sôi lên.

Cửu Anh thấy nước quá nóng liền nhảy lên bờ, gặp người là ăn thịt.

Nhưng mỗi lần ăn, nó phải được dâng 9 loại thức ăn khác nhau cùng lúc, do đó trở thành mục tiêu thứ ba mà Hậu Nghệ tiêu diệt."

[Đại Phong]

大风 (Dàfēng) là một loài chim dữ tợn trong thần thoại Trung Quốc.

Theo truyền thuyết, vào thời vua Nghiêu, nó đã gây hại cho dân chúng, và bị Hậu Nghệ bắn chết tại đầm lầy Thanh Khâu (青丘之泽).

Do thân hình khổng lồ, mỗi lần vỗ cánh là tạo ra cuồng phong khiến cây cối bị bật rễ, nhà cửa bị cuốn bay hàng loạt, nên cũng có thuyết cho rằng nó chính là Phong Bá (thần gió). Cách gọi này bắt đầu xuất hiện từ thời nhà Hán.

Nó có tính tình cực kỳ hung dữ, cơ thể rất to lớn, chỉ cần xòe đôi cánh là có thể che khuất nửa bầu trời.

"Đại Phong" còn được gọi là "Đại Phụng", tương truyền là họ hàng của chim Khổng Tước.

[Trích Dẫn]

Hoài Nam Tử·Bản kinh huấn: Xem lại trích dẫn mục [Cửu Anh]

[Phong Hi]

封豨 (fēng xī) là một loài thú lớn trong truyền thuyết cổ đại. Trong bài Thiên vấn của Khuất Nguyên có câu: “Phong Hi bị bắn.” Nó có hình dạng giống con heo lớn có hai đầu và bốn ngà. Trong “Hoài Nam Tử · Tu Vụ Huấn” (淮南子·修务训) có nói “Nước Ngô có Phong Hi và Tu Xà (修蛇), xâm chiếm và ăn mòn các nước lớn ở phía trên”.

[Trích Dẫn]

Sở Từ·Thiên Vấn (楚辞·天问): “Phong Hi bị bắn chết.” 

Hoài Nam Tử·Tu Vụ Huấn (淮南子·修务训): “Nước Ngô có Phong Hi và Tu Xà, như tằm ăn đất nước bên trên.”

Tả truyện·Định Công Tứ Niên (左传·定公四年) lại chép “Phong Trư Trường Xà” (封豕长蛇) tương đương với Phong Hi Tu Xà. Nó còn gắn liền với ngôi sao Khuê Túc (Một trong 28 tinh tú).

Hoài Nam Tử·Bản Kinh Huấn: Xem lại trích dẫn mục [Cửu Anh]

Đế vương ngự thế liệt truyện (帝王御世列传): Nghệ tiến lên chém mấy nhát đao, chém làm hai đoạn, Tu Xà cũng bị diệt trừ. Nghĩ thầm: “Bây giờ chỉ còn Phong Hi ở rừng dâu chưa trừ được.” Nghĩ rằng: “Đó chỉ là kẻ ngu dại, không đáng để ta phí sức.” 

Bèn dặn thuộc hạ, lấy những sợi dây to bằng ngón tay, giăng một chiếc lưới lớn nơi con đường mà Phong Hi thường lui tới, buộc lưới vào bốn cây đại thụ. Sai mấy chục người canh giữ lưới ấy: “Chờ lúc bắt được, mới được tiến lên, cho dù hắn hung dữ cũng không thể thoát.”

Những người canh giữ nghe lệnh, đến giờ Tý canh hai, chỉ nghe tiếng kêu ụt ụt, đại thụ bị lưới kéo nghiêng ngả. Những người giữ lưới đang mệt mỏi, giật mình tỉnh dậy, thấy Phong Hi đã bị trói chặt trong lưới. Thấy người đến, nó nhe răng định cắn. Lập tức mấy chục người từ bốn phía lấy thêm dây to, trói chặt bốn chân Phong Hi lại thành một khối. 

Phong Hi không giãy giụa được, cất giọng người kêu: “Thả ta ra, thả ta ra!” Người canh nói: “Không thể thả, đừng nghe nó.” Khiêng đến chỗ Nghệ, Nghệ gọi mấy đồ tể đến, bảo: “Thịt của nó ngon nhất.” Đem cân thử, nặng hơn ngàn cân. Nghệ chia cho mỗi người mười mấy cân, bảo: “Để mừng dân chúng được thái bình.” Vạn dân đều hân hoan, từ đó rừng dâu không còn nạn Phong Hi. 

Nghệ đã thành công, Đế Nghiêu ban thưởng hậu hĩnh, không thấy có thông tin thêm.

[Tu Xà (hay Ba Xà)]

修蛇 (Xiū shé) hay 巴蛇 (bā shé) là con rắn khổng lồ trong thần thoại cổ đại Trung Quốc. Theo “Sơn Hải Kinh” ghi chép, Ba Xà sống ở vùng phụ cận hồ Động Đình, chuyên nuốt chửng các loài động vật đi ngang qua. Tương truyền rằng nó từng nuốt sống một con voi lớn, ba năm sau mới nôn ra bộ xương. 

Thành ngữ ”lòng tham con người không bao giờ đủ, như rắn nuốt voi” (人心不足蛇吞象) chính là ám chỉ con Ba Xà này. 

Vì Ba Xà cũng từng tấn công con người, Vua Nghiêu đã phái Hậu Nghệ đi diệt trừ. Hậu Nghệ trước tiên dùng cung tên bắn trúng Ba Xà, rồi đuổi theo nó đến tận phương Tây xa xôi và chém đứt làm đôi. Xác của Ba Xà biến thành một ngọn đồi, gọi là Ba Lăng (巴陵).

[Trích Dẫn]

Theo ghi chép trong Sơn Hải Kinh, về màu sắc của Ba Xà, từng có những người tiền sử nhìn thấy Ba Xà, nhưng lại tồn tại hai cách miêu tả khác nhau. Một là “rắn đen, đầu xanh”, hai là “xanh, vàng, đỏ, đen”.

Sơn Hải Kinh – Hải Nội Kinh (山海经·海内经) viết: 

“Ở phía tây nam có nước Ba, lại có nước Chu Quyển, có loài rắn đen, đầu xanh, ăn voi.”

Quách Phác chú giải: “Chính là Ba Xà vậy.”

Sơn Hải Kinh – Hải Nội Nam Kinh (山海经·海内南经) viết: 

“Ba Xà ăn voi, ba năm sau mới thải ra xương, người quân tử dùng nó sẽ không mắc bệnh ở tim và bụng. Hình dáng của loài rắn này là xanh, vàng, đỏ, đen. Có thuyết nói: rắn đen, đầu xanh, ở phía tây của vùng Tê Ngưu.”

Lưu Hướng (刘向) đời Hán - Tân Tự – Tiết sĩ (新序·节士):

"Nước Ngô do không có đường thông thương, nên chỉ định một con lợn và một con rắn dài (Phong Trư Trường Xà – (封豕长蛇), gặm nhấm thiên hạ."

(Cũng có dạng đảo ngữ là “Trường Xà Phong Trư”. Câu này thường để ám chỉ người tham lam, ác độc)

Tả Truyện · Định Tư Niên (左传·定公四年):

“Thân Bao Hư sang nước Tần cầu viện: ‘Ngô như Phong Trư Trường Xà (封豕长蛇), liên tiếp nuốt chửng các nước lớn, sự tàn ác bắt đầu từ Sở.’”

Phạm Diệp (范晔) đời Nam Triều – Hậu Hán Thư · Trương Hạo Truyện (后汉书·张皓传):

“Chuyên làm Phong Trư Trường Xà, tha hồ tham lam và xâm chiếm.”Lục Điền (陆佃) đời Tống – Tì Nhã (埤雅):

“Giải thích Ba xà rằng: ‘Ba là con rắn ăn voi, chữ viết mô phỏng hình dạng uốn lượn của nó. Dài nghìn trượng, màu xanh, vàng, đỏ, đen.’”

Trương Hoàng Ngôn đời Minh (张煌言) – Thư gửi Lang Đình Tá (复郎廷佐书):

“Bèn ngăn cọp, rước sói, vừa chiếm lợi ngư ông tại phía Bắc sông Hoàng, lại để Phong Trư Trường Xà thi triển nọc độc như ong và bọ cạp tại phía Nam sông Trường.”

Vương Phu Chi (王夫之) đời Thanh – Đọc Thông Giám Luận · Đường Chiêu Tông (读通鉴论·唐昭宗):

“Mệnh lệnh không ra khỏi quốc môn, phải tranh sống chết với Phong Trư Trường Xà, một lần thất bại là diệt vong.”

Liễu Á Tử (柳亚子) – Vịnh sử tứ thủ (咏史四首):

“Phong Trư Trường Xà là chư trấn nhà Đường, Chuột Xã Cáo Thành là hoạn quan nhà Hán.”