Chiêu Hoàng bước vào phía sau Đại điện Thái Hòa, đúng vào lúc phụ hoàng nàng đưa tay ra mời Chế Củ an toạ. Không nghi trượng. Không chiêng trống báo khách. Không một tiếng hô danh, không một nghi lễ rình rang như thường lệ khi tiếp một bậc vương giả.
Chỉ có ánh nắng xiên chéo qua ô cửa đá cao vút, rọi xuống nền cẩm thạch xám lạnh, phản chiếu lên mặt sàn hình ảnh mờ ảo, đan xen của hai vị đế vương đang đối diện nhau trong một khoảng lặng thấm đẫm quyền uy. Một người là thiên tử Đại Việt. Một người là kẻ vừa được gỡ bỏ gông xiềng nhưng khí chất vương giả chưa từng bị dập tắt, vẫn đứng thẳng như tòa tháp Chàm chưa từng nghiêng ngả giữa những cơn giông tố.
Ngô Tuấn dừng lại thềm, cạnh đầu hai con rồng đá, nơi đôi mắt rồng bằng đá chầu về ngai vàng như dõi theo từng nhịp tim người đối diện. Chàng không thể bước thêm. Quyền hạn của một Ngự tiền đô úy chỉ cho phép chàng dừng lại tại đó trong Đại điện Thái Hòa. Chàng đứng thẳng, hai tay đặt lên chuôi kiếm đeo trước ngực, ánh mắt khẽ cúi, vừa thể hiện sự trung thành tuyệt đối, vừa để tránh chạm vào ánh mắt của bậc đế vương. Nhìn vào mắt vua là khi quân.
Lý Thánh Tông cất giọng đều như mặt hồ buổi sớm, không một gợn sóng:
“Trẫm không muốn xử chém một vị quốc vương. Vua không thể giết vua. Nhưng trẫm cũng không thể đơn giản tha tội cho một kẻ từng xâm lấn biên cương, giết dân, cướp đất đai của trẫm. Để tránh tiếng là thiên tử bất minh, trẫm có một đề nghị.”
Chế Củ không đáp ngay. Ông chậm rãi đưa bàn tay vừa được tháo khỏi gông xiềng – bàn tay từng nắm giữ vận mệnh một dải đất phía Nam, nay tạm thời là tay kẻ bại binh – vuốt phẳng vạt áo gấm đỏ nâu. Chiếc áo lâm triều, do chính triều đình Đại Việt ban cấp, mặc vào người vừa lạ lẫm vừa nặng nề.
Một cảm giác nhòe nhạt giữa sỉ nhục và danh dự cứ thế quẩn quanh trong ông. Hành động bất ngờ của Lý Thánh Tông – đỡ ông dậy khỏi đất và truyền lệnh tháo xích – là điều mà trong suốt đời làm vua, ông chưa từng thấy ở một kẻ chiến thắng. Ngay cả bản thân ông, nếu ở thế thượng phong, liệu ông có thể đưa tay đỡ kẻ thù truyền kiếp của mình đứng dậy?
Thật trớ trêu làm sao. Bộ y phục lạ lẫm phủ lên thân thể lại khiến ông nhớ về màu đất cháy khô dưới nắng gắt phương Nam, nơi tổ tiên ông từng dựng nước, nơi bao binh lính của ông đã ngã xuống trong cuộc Bắc tiến và Nam chinh triền miên giữa hai dân tộc.
Ông lên tiếng, giọng khàn và trầm đục như tiếng trống rền từ lòng đất:
“Xin thánh thượng chỉ giáo.”
Lý Thánh Tông khẽ gật đầu, đôi môi nở một nụ cười rất nhỏ nhưng đầy toan tính. Ông không cần uy hiếp. Ông không cần vũ lực. Ông chỉ cần khiến kẻ đối diện buộc miệng gọi mình là "thánh thượng". Vậy là đủ cho thiên hạ hiểu ai đang giữ quyền sinh sát.
“Ba ván cờ,” nhà vua nói chậm rãi. “Không phải để phân thắng bại mà để quyết định bốn chữ tâm phục khẩu phục. Nếu khanh thắng trẫm, trẫm sẽ lập tức thả khanh và toàn bộ đồng bào bị bắt của khanh. Không một ai bị buộc làm nô lệ. Họ sẽ được cấp lộ phí, lương thực. Binh lính ta sẽ tháp tùng khanh và họ trở về tận cố quốc…”
Một quãng ngừng ngắn, vừa đủ để người nghe nín thở.
“Còn nếu thua?...” Chế Củ buột miệng, phá tan sự im lặng.
Giọng Lý Thánh Tông không đổi, vẫn nhẹ như gió sớm.
“…Vẫn là điều kiện như trên. Nhưng thêm một việc nhỏ: khanh chỉ phải thề trung thành với trẫm trước toàn thể bá quan văn võ. Và trong suốt cuộc đời còn lại, khanh sẽ bảo đảm rằng không có một binh lính Chăm nào bước chân qua biên giới Đại Việt.”
Chế Củ mở to mắt nhìn Lý Thánh Tông. Ông không giấu được sự ngạc nhiên. Ông không ngờ điều kiện lại nhẹ nhàng đến thế. Cơn xúc động nhất thời vì lòng bao dung của đối phương đã tan biến. Trí óc của một bậc đế vương nhanh chóng vận hành trở lại – tỉnh táo, sắc lạnh và đầy toan tính. Ông biết rõ, chỉ cần cái đầu còn trên cổ, thì ông vẫn là vua. Mà là một vị vua, không thể để cảm xúc riêng tư lấn át đại cuộc của quốc gia.
Ông trầm giọng hỏi:
“Nhưng nếu ta thắng, ta sẽ không phải thề bồi gì cả?”
Câu hỏi như một lưỡi dao mỏng rạch ngang không khí đang đông đặc lại trong điện Thái Hòa.
Lý Thánh Tông lặng đi. Ông nghe rất rõ đại từ "ta" mà Chế Củ vừa bỏ vào trong câu hỏi ngông cuồng. Không phải "thần". Không phải "hạ thần". Không phải bất kỳ đại từ nào thể hiện sự khuất phục.
Một lần nữa, Chế Củ đã chứng minh rằng ông ta không bao giờ chấp nhận mình là kẻ bại trận, cho dù đang ở giữa kinh đô của kẻ thù. Một lần nữa, Chế Củ lại lộ rõ bản chất và tham vọng thôn tính Đại Việt của ông ta.
Nhưng giết một người như Chế Củ chưa bao giờ là giải pháp. Giết Chế Củ, sẽ có mười thân vương Champa khác nổi dậy. Tàn phá và thiêu trụ thành Champa, họ sẽ dựng lại. Mảnh đất phía Nam sẽ không bao giờ được yên ổn. Trong lúc đó, biên giới phía Bắc lại đang phải dè chừng vó ngựa quân Tống.
Lý Thánh Tông nhìn thẳng vào mắt đối phương, điềm tĩnh:
“Ván đầu – trên bàn cờ thường. Ván thứ hai – cũng vậy. Nhưng ván thứ ba…”
Ánh nhìn ông xoáy ra khoảng sân rộng trước điện Thái Hòa nơi một khán đài vừa được dựng lên, vôi trắng mới vẽ còn khô, tạo thành những ô vuông khổng lồ.
“…sẽ là cờ người.”
Chế Củ khẽ cau mày, trán nhíu lại.
“Nô lệ Champa sao có thể đại diện cho ván cờ cuối cùng? Nếu đã là ván quyết định, thì xin cho phép ta được chọn quân. Những quân cờ cuối cùng, phải là những chiến binh thật sự.”
Lý Thánh Tông nhướn mày:
“Ý khanh là...?”
“Là binh lính của ta. Những người từng cùng ta vượt rừng, băng đèo, đổ máu và chưa bao giờ bỏ chạy. Chính ta sẽ đích thân chọn từng người trong số tù binh tại đây, để đấu với quân Đại Việt.”
Một khoảnh khắc im lặng dài. Rồi Lý Thánh Tông gật đầu.
“Trẫm đồng ý. Nhưng quân Đại Việt cũng sẽ là lính thực thụ. Cả hai bên cùng chọn. Ngự tiền đô úy Ngô Tuấn sẽ đưa khanh xuống sân điện Thái Hòa chọn người. Những người ấy sẽ được ăn no, nghỉ khỏe để trưa mai quyết chiến. Đó sẽ là một trận chiến công bằng. Không ai được oán than nếu có máu đổ.”
Chế Củ cúi đầu, đáp khẽ, giọng rắn rỏi, đầy âm thép của một vị tướng không chùn bước:
“Không bao giờ oán than.”
Từ phía sau điện, Chiêu Hoàng siết chặt bàn tay áo. Ngón tay nàng lạnh buốt. Nàng khẽ rùng mình không phải vì sợ, mà vì hiểu. Nàng hiểu rằng phụ hoàng vừa biến một cuộc hàng phục thành một buổi biểu diễn vĩ đại – buổi biểu diễn của quyền lực, trí tuệ và ý chí.
Một buổi biểu diễn không chỉ dành cho đối phương mà còn để cho trăm quan nhìn thấy, cho dân chúng khắp thiên hạ chứng kiến. Rằng ai mới là người thực sự nắm quyền sinh sát, ngay cả trên một bàn cờ.
Ba ván cờ. Hai vị vua. Một kết cục. Nhưng đó không chỉ là cờ tướng. Đó là chính trị. Là lòng người. Là máu.