Hào quang “dế xịn” và đề nghị khó cưỡng
Giờ ra chơi, Hưng lớp 9A bước ngang sân, huơ chiếc điện thoại mới keng màn AMOLED lấp lánh. Bạn nào trầm trồ, Hưng nháy mắt:
“Có 20 phút tải app Vay Lì Xì thôi. Duyệt siêu tốc, tiền về ví ngay. Đủ mua điện thoại, trả góp tí tẹo, easy!”
Khoa – bạn cùng bàn tôi, mơ chiếc máy chụp ảnh 64 MP để quay vlog Khoa Học Vui – sững lại. Hưng đưa màn hình: lãi suất ghi “0,07 %/ngày”, góc dưới chạy chữ nhỏ như kiến: phí dịch vụ 18%/tháng, phạt trả chậm 200 % gốc.
Khoa cắn môi: “Em nộp hồ sơ thử được không anh?” Tôi nhoài tới: “Đợi đã, 0,07 %/ngày nhân lên ghê lắm.” Hưng cười khẩy: “Mấy đứa giỏi Toán quá nên… nghèo!”
Tin nhắn nhắc nợ trong… sáu giờ
Khoa lén chụp CMND mẹ, điền app. 30 phút sau, ví Momo ting 3 triệu. Cậu ấy sướng rơn. Chiều, cậu hớn hở cầm hộp điện thoại mới. Nhưng đến tối, tin nhắn tới tấp:
“Phí dịch vụ 540 k sẽ thu tự động 20 giờ nữa.”
“Muốn gia hạn? Chuyển khoản thêm 1 triệu.”
Khoa toát mồ hôi: tổng phải trả sau 14 ngày = 4,2 triệu!
“Đội Đặc Nhiệm 7A” họp phiên đêm
Lan bật đèn học, call nhóm: 21 h 30 mà Khoa vẫn khóc. Bích phân tích: pháp luật cấm app cho vay không phép, nhưng họ trốn dưới dạng “ứng dụng thương mại điện tử”. Tùng lục web: Vay Lì Xì đăng ký doanh nghiệp… bán gạo online, server đặt nước ngoài.
Chú Minh nghe xong lắc đầu:
“Mồi vay nhỏ, lãi chồng, cuối cùng ép con nợ gửi danh bạ, gọi khủng bố cả trường.”
Điểm yếu của “con bạch tuộc”
Tùng cài máy ảo, chạy app: khi đăng nhập, ứng dụng yêu cầu cấp quyền đọc danh bạ, SMS, camera. Tùng chặn camera, đổi danh bạ thành… số hỗ trợ pháp lý Bộ TT&TT.
Kết quả: 10 phút sau, bot nhắc nợ… gọi thẳng “Tổng đài khiếu nại 156”. App tạm ngưng hoạt động với tài khoản đó. Lan reo: “Nó sợ bị trace!”
Kế hoạch “đảng phái Bã Cà Na”
Nhóm lập 5 tài khoản ảo, mọi quyền đều trỏ tới hotline cơ quan chức năng. Sau khi bot spam, hệ thống Vay Lì Xì bị 156 cảnh báo tự động. Tối, app bốc hơi khỏi chợ ứng dụng Android. Nhưng khoản nợ Khoa vẫn treo.
Gỡ nút thắt bằng… tiết Công Dân
Sáng thứ Hai, cô Huệ (giáo viên Công dân) mời chuyên viên ngân hàng chia sẻ: cách phân biệt tín dụng chính thống. Cô scan hợp đồng “0,07 %/ngày” lên máy chiếu, hỏi học sinh tự tính. Tôi nhẩm: 0,07 % × 30 = 2,1 %/tháng → cao gấp đôi trần pháp lý 20 %/năm.
Nghe vậy, bố Khoa (được mời) bình tĩnh tuyên bố:
“Gia đình tôi không công nhận khoản vay vô hiệu, sẵn sàng nhờ pháp luật.”
Thư “đe dọa ảnh cưới” và tấm lưới pháp lý
Trưa, Khoa nhận clip mẹ đang may áo dài – rõ ràng quay lén qua Facebook cá nhân. Bot doạ “Up video mẹ Khoa nợ xấu” nếu không chuyển thêm. Chú Minh lập hồ sơ cưỡng đoạt tài sản và xin lệnh truy tìm IP gửi clip.
Ba ngày sau, an ninh mạng lần ra Đức – lập trình viên thuê ngoài cho Vay Lì Xì – đang ẩn tại phòng trọ vùng ven. Máy chủ chứa 500 GB dữ liệu danh bạ học sinh. Đức thú nhận lấy hoa hồng 5 % trên các khoản “phí kích hoạt”.
“Tín D.U.N.G” – khẩu quyết chống vay bẩn
Buổi sinh hoạt chung, tôi chia sẻ “Tín D.U.N.G”:
Dò lãi suất thực (so với trần 20 %/năm).
Uy tín tổ chức (giấy phép NHNN).
Nhận dạng điều khoản lắt léo: phí, phạt.
Gọi 198 – tổng đài ví Momo & 156 – phản ánh spam khi nghi ngờ.
Thầy Phát vẽ đường cong lãi suất–thời gian, khép lại bằng câu:
“Vay kiến thức trả bằng cố gắng – lãi suất 0 %, trả càng lâu càng lời.”
Vị ngọt của tiền… để sau
Khoa bán lại điện thoại (mất 400 k), cùng bố trích tiền tiết kiệm trả học phí tiếng Anh. Cậu cười ngượng:
“Tớ đầu tư… từ từ vậy.”
Tôi vỗ vai: “Tiền cũng giống mầm cây, nở chậm nhưng rễ bền.” Bên ngoài cửa sổ, nắng phết vàng, gió lay lá me non. Tôi nghe trong mình dậy tiếng hạt nảy mầm – chậm, nhưng chắc.