Tác giả: Hồng Khương Hoa
004
“Hãy để tôi phóng một trận hỏa, thiêu rụi trang viên Thornfield.”
Sau khi nói ra những lời này, ánh mắt của Rochester như thể Bertha Mason vẫn là một người điên.
Nhưng điều đó không ảnh hưởng đến tâm trạng tốt của Bertha. Cô ta mỉm cười, chậm rãi giải thích: “Để kết thúc quan hệ hôn nhân giữa chúng ta, cách tốt nhất là tạo ra một cái chết giả. Và tôi vừa hay muốn bắt đầu một cuộc sống mới, chết giả để thoát thân không phải là lựa chọn tốt nhất sao?”
Vẻ mặt Rochester đầy sự không đồng tình: “Chuyện phóng hỏa, là có thể nói bừa rồi thực hiện sao?”
"Tao muốn phóng hỏa chết giả lắm chắc!" Bertha thầm rủa trong lòng, "Không phải vì thời Victoria không thể ly hôn một cách bình thường sao! Dù có vất vả lắm mới làm được, đổi lại cũng chỉ là Bertha và Rochester đều thân bại danh liệt. Trong mắt người dân thế kỷ 19, phụ nữ chẳng qua là vật phụ thuộc của đàn ông. Ngay cả khi Rochester ngoại tình trước đây, sau khi ly hôn Bertha vẫn phải mang tiếng "không giữ phụ đạo" cả đời."
Chờ đến khi các luật liên quan được cải cách thành công, Bertha có lẽ đã 50-60 tuổi rồi.
Vì vậy, cô ta bình tĩnh nói: “Tôi cũng chưa nói là muốn thực hiện tùy tiện, cụ thể làm thế nào còn phải từ từ lên kế hoạch. Nhưng Edward, đây là biện pháp hiệu quả và tiện lợi nhất – nếu tôi chết giả vì bệnh tật, tai nạn hoặc lý do khác, luôn cần một thi thể, điều đó thật phiền phức. Nhưng cháy thì khác, giả sử trang viên Thornfield hóa thành tro tàn, không tìm thấy thi thể của tôi cũng chẳng sao.”
Nói xong, cô ta bổ sung: “Đương nhiên, nếu có điều kiện, vẫn nên chuẩn bị một thi thể có thân hình tương tự tôi. Dù sao, một khi cháy rụi, cái gì cũng không phân biệt được.”
Thế kỷ 19 làm gì có xét nghiệm DNA. Để lại một món trang sức hoặc mặt dây chuyền thuộc về Bertha Mason trên thi thể cũng đủ để kết luận danh tính của cô ta.
Đến lúc đó, "phu nhân Rochester" được hạ táng, dựa theo trình độ khoa học kỹ thuật của thời Victoria, cô ta muốn đi đâu thì đi đó, không phải sao?
Tuy nhiên, dù Rochester không phải là người quá để ý đến cái nhìn của thế tục, kế hoạch chết giả của Bertha cũng vẫn là một điều gây sốc. Đặc biệt là việc còn cần một thi thể, lẽ nào hắn muốn đi đào mộ, khai quan sao?
“Tôi biết cô khao khát tự do,” Rochester nhíu mày, “Nhưng điều này quá điên rồ. Hãy để tôi suy nghĩ xem liệu có biện pháp nào khác không.”
“Vậy thì anh nên nhanh chóng.”
Bertha không nhịn được châm biếm: “Anh đang mở tiệc chiêu đãi khách khứa ở dưới nhà, còn tôi phải tiếp tục ẩn mình trên gác mái tăm tối này, điều đó có chút không công bằng, Edward.”
Rochester mặt không biểu cảm: “Xin lỗi.”
...Thôi vậy.
Nhìn vẻ mặt cứng nhắc của hắn, Bertha cũng không mong hắn có thể nói ra lời hay ý đẹp gì.
Nghĩ lại thì trang viên Thornfield rốt cuộc cũng là tài sản của Rochester. Hắn đã đồng ý trả lại ba vạn bảng Anh của hồi môn trước đó, chắc hẳn một điền sản vẫn rất quan trọng. Vì vậy, Bertha cũng không vội, nhượng bộ nói: “Nếu anh có thể nghĩ ra biện pháp tốt hơn, tôi cũng không muốn dùng cách cực đoan như vậy.”
Nghe những lời này, sắc mặt Rochester mới khá hơn một chút.
“Tôi sẽ nhanh chóng mời một bác sĩ chuyên nghiệp đến,” hắn hứa hẹn, “Để chẩn đoán lại tình trạng sức khỏe của cô, và cả...”
“Cả gì?”
“Chuyện này nên làm cho anh trưởng và cha cô cảm kích.”
À, đúng rồi, Bertha suýt quên cô ta còn có người thân tồn tại.
Trong nguyên tác Jane Eyre, cha Bertha không xuất hiện, nhưng cô ta thực sự có một người anh em đã từng xuất hiện. Trong tiểu thuyết là em trai Bertha, nhưng nghe Rochester tự thuật, có vẻ như em trai cô ta cũng đã trở thành anh trai do sự thay đổi của dòng thời gian.
Cha Bertha đã dùng ba vạn bảng Anh để vứt bỏ con gái mình như một gánh nặng, từ đó không đoái hoài.
Nhưng anh trai cô ta, Richard Mason, lại là một người có nghĩa khí, nhiều lần đến thăm Bertha.
Không xét bất kỳ yếu tố tình cảm nào, Bertha cảm thấy mình nên thông báo cho Richard Mason một tiếng. Trong nguyên tác, hắn được miêu tả là người yếu đuối, nhưng cũng khá lương thiện và ôn hòa. Giữ liên lạc bây giờ, sau này có thể có lúc giúp đỡ lẫn nhau.
Chỉ là…
Bertha nguyên bản không chỉ muốn giết Rochester, cô ta còn muốn giết anh trai mình.
Mười năm qua, Richard Mason đã đến trang viên Thornfield thăm em gái vài lần, mỗi lần đều bị Bertha tấn công không chút khách khí. Trong mắt Bertha, anh trai và chồng cô ta đều là kẻ thù giam cầm cô ta, tất cả những người đàn ông kiểm soát cuộc sống của cô ta đều đáng chết. Chỉ cần giết chết họ, Bertha sẽ giành được tự do.
Vậy thì hãy tôn trọng tình cảm của nguyên chủ một chút đi, Bertha nghĩ thầm.
“Thôi vậy,” cô ta nhàn nhạt nói, “Nếu tôi đã chết, Richard và cha cũng có thể được giải thoát. Hãy để tôi bắt đầu cuộc đời mới của mình.”
Rochester im lặng không nói.
“Nếu đó là sự kiên trì của cô,” Rochester cuối cùng mở lời, “quyết định vứt bỏ mọi thứ của quá khứ, tôi sẽ giữ im lặng vì cô.”
“Anh tốt nhất nên làm như vậy.”
Lần giao thiệp đầu tiên này xem như không tệ, tuy rằng nói rõ cả hai đều không để lại ấn tượng tốt cho đối phương, nhưng có thể nói chuyện hợp lý là tốt rồi, Bertha cũng không hy vọng Rochester có thể thích mình đến mức nào.
Cuộc giao thiệp thành công cũng ảnh hưởng đến cuộc sống của Bertha.
Chẳng hạn, vào tối thứ hai sau khi Rochester trở về, dưới nhà ca vũ thăng bình, náo nhiệt phi thường, còn trên gác mái tuy u ám chật chội, nhưng Rochester đã ngầm dặn Grace mang một bữa tối thịnh soạn từ nhà bếp lên.
“Đây là do ông Rochester đích thân dặn nhà bếp chuẩn bị cho phu nhân, phu nhân Bertha.”
Grace vừa đặt từng món ăn từ đĩa lên bàn, vừa hớn hở nói: “Một phần cá hầm, một phần sườn cừu non nóng hổi, còn kèm theo một chai rượu vang có chút niên đại. Có thể thấy ông Rochester vẫn rất quan tâm đến phu nhân đấy ạ.”
Bertha nhìn kỹ, quả nhiên là vậy.
Thông thường, dù Grace có mang thức ăn từ nhà bếp lên thịnh soạn đến mấy, cũng chỉ là món ăn nguội lạnh. Cô ta sẽ tự đun nóng lại trên gác mái, hương vị lúc nào cũng thiếu đi một chút.
Nhưng bữa tối đêm nay thì nóng hổi, sườn cừu non nướng khi đặt lên bàn thậm chí còn “xì xèo” bốc hơi dầu, càng không nói đến món cá hầm vừa mở nắp đã thơm lừng.
Ngoài ra, Grace còn mang theo bánh mì trắng mềm xốp, bánh nhân thịt tươi, cùng một phần gà nguội.
Cô ta không thể ăn hết nhiều như vậy.
“Ăn cùng đi, Grace,” Bertha nói, “Cũng rót cho cô chút rượu đi.”
“Như vậy không hợp lẽ chút nào!” Grace kinh hãi.
“Có gì không hợp lẽ,” Bertha dở khóc dở cười, “Mười năm qua cô vẫn luôn canh tôi ăn cơm, còn có gì phải phân biệt nữa sao?”
Tuy nhiên, nói đi nói lại, Grace vẫn nhất quyết không chịu dùng bữa cùng Bertha. Cuối cùng, Bertha đành tự mình ngồi xuống, nâng ly rượu.
“Tôi muốn nói, ông Rochester vẫn chưa quên tiểu thư Ingram đâu,” Grace lại lải nhải, “Phu nhân đã rõ ràng khôi phục sức khỏe, tại sao ông Rochester vẫn không giới thiệu phu nhân với khách khứa? Phu nhân mới là chủ nhân của trang viên Thornfield mà!”
Nhưng thôi bỏ đi, Bertha không có hứng thú với căn biệt thự u ám này.
Cô ta ngước mắt nhìn Grace đang bất bình: “Sau này sẽ có rất nhiều cơ hội.”
Grace dường như không hiểu: “Ý của phu nhân là...?”
Bertha cười nói: “Chẳng lẽ muốn tôi ở trên gác mái này cả đời sao, vậy thì dù có khôi phục sức khỏe cũng sẽ lại điên mất thôi.”
“Cũng đúng.”
Nghĩ vậy, Grace liền yên tâm.
“Ông Rochester luôn cần một người vợ thần trí tỉnh táo,” cô ta nói, “So với phu nhân, tiểu thư Ingram vẫn còn kém xa lắm.”
“Thực tế thì.”
Bertha nâng ly rượu, dáng vẻ không chút kiêng nể: “Tôi và Edward đang cân nhắc chấm dứt quan hệ hôn nhân.”
Grace: “...”
Lời vừa dứt, vẻ mặt của người hầu gái lộ ra sự kinh ngạc lẫn khó hiểu.
Cô ta đương nhiên không thể hiểu được. Trong nhận thức của phụ nữ thế kỷ 19, không tồn tại lựa chọn "ly hôn". Một khi người phụ nữ bước vào hôn nhân, mọi thứ của cô ta sẽ mãi mãi gắn liền với người chồng. Bất kể hắn nghèo hèn hay giàu có, cao quý hay thấp kém, thịnh vượng hay sa sút, đời đời kiếp kiếp không thể tách rời.
Ngay cả khi có những phụ nữ mạnh mẽ, quyết đoán từ nhà chồng, lựa chọn sống ly thân với chồng, cô ta vẫn phải mang danh hiệu "bà..." cả đời.
Vì vậy, việc Grace không hiểu lời Bertha nói cũng là hợp lý.
Nhưng Bertha cần một người giúp đỡ.
Dù có điều kiện để rời đi, cô ta cũng không thể đi một mình. Ăn uống sinh hoạt hằng ngày, đi lại chạy vặt, luôn cần một người giúp đỡ. So với việc tìm một người hầu mới, Grace Poole đã chăm sóc cô ta mười năm hiển nhiên là thích hợp hơn.
“Ý tôi là,” Bertha kiên nhẫn giải thích, “Nếu chủ của cô từ Edward Rochester đổi thành tôi, cô có sẵn lòng không? Đương nhiên, lương có thể sẽ thấp hơn một chút, dù sao thì bây giờ tôi sẽ không phát điên bất cứ lúc nào nữa.”
Nói đến nước này, Grace mới hiểu ý Bertha — Phu nhân muốn rời khỏi trang viên Thornfield!
“Phu nhân...”
Grace trợn mắt há hốc mồm: “Phu nhân định ly thân với ông Rochester sao?”
Không chỉ là ly thân đâu. Nhưng Bertha nghĩ, bây giờ vẫn không nên dùng kế hoạch chết giả để thoát thân mà kích động một người phụ nữ truyền thống của thời Victoria thì hơn.
“Mười năm qua chúng ta giày vò lẫn nhau lâu như vậy rồi,” Bertha nhàn nhạt nói, “Cô nghĩ hắn còn có thể không chút cảnh giác mà nằm chung giường với tôi sao?”
Grace không trả lời được.
Nghĩ kỹ cũng đúng, ở lại trang viên Thornfield còn gì tốt? Ông Rochester phong lưu, nợ tình không ít, dù phu nhân Bertha đã khôi phục tỉnh táo, cũng không thể hiện sự dịu dàng là bao. Mà nhà mẹ đẻ của phu nhân lại rất giàu có, hà tất phải ở một nơi u ám, bị coi thường như thế này.
Hơn nữa, không phải phu nhân nào cũng giống Bertha, dù là muốn trốn, còn muốn mang theo “người chăm sóc” của mình.
Nghĩ vậy, Grace có chút cảm động.
“Tôi sớm đã không còn người thân nào,” Grace nói, “Ở đâu mà chẳng như nhau? Tôi sẽ đi theo phu nhân.”
Bertha nghe vậy rất đỗi vui mừng.
Cô ta chạm vào chai rượu vang: “Để chúc mừng chúng ta lại thấy ánh mặt trời, tối nay cô cũng phải uống một ly thật đã!”
Tính đến thời điểm hiện tại, mọi kế hoạch của Bertha đều diễn ra vô cùng thuận lợi, chỉ cần một trận hỏa hoạn, cô ta có thể lập tức rời xa nơi này. Điều này thật đơn giản biết bao! Nghĩ đến đây, Bertha thậm chí còn không kìm được mà bắt đầu tính toán ba vạn bảng Anh rốt cuộc nên tiêu như thế nào.
Tuy nhiên, sự thật thì không bao giờ suôn sẻ như mong đợi.
Chai rượu vang đêm qua thực sự không tệ, chỉ là tác dụng chậm một chút. Điều này khiến Bertha ngủ một giấc thật ngon, khi vừa mở mắt, ô cửa sổ hẹp trên gác mái đã sáng trưng.
Cô ta vừa thay quần áo xong, Grace liền hốt hoảng chạy đến: “Phu nhân, không hay rồi! Xảy ra chuyện rồi!”
Tay Bertha đang chải tóc bỗng khựng lại: “Sao vậy?”
“Sáng nay, sáng nay Leah phát hiện ra,” Grace lắp bắp nói, “Tiểu thư Blanche Ingram chết trong phòng khách của mình! Ngay cả mục sư trong làng và cảnh sát trưởng thị trấn cũng đã đến!”
“...”
Không ổn rồi.
Tim Bertha thắt lại.
Chết người rồi ư?!
Là một phóng viên tin tức kiêm người yêu thích thể loại trinh thám, Bertha hiểu rất rõ những gì có thể xảy ra tiếp theo.
Phải biết rằng, khi xảy ra chuyện như vậy, cảnh sát trưởng sẽ luôn dẫn người đến điều tra manh mối. Như vậy, bí mật về việc Rochester giấu người vợ điên trên gác mái sớm muộn cũng sẽ bị bại lộ — và những chuyện Bertha tấn công anh trai, phóng hỏa bất thành trước đây, rất có thể sẽ bị nhắc đến cùng lúc.
Và là một "kẻ điên" liên tục tấn công người khác bất thành, Bertha sẽ là nghi phạm số một!
Không được.
Việc cứ trốn trên gác mái không nghi ngờ gì là ngồi chờ chết, điều kiện khoa học kỹ thuật của thế kỷ 19 cũng sẽ không giúp cô ta được minh oan.
Bertha phải nắm bắt quyền chủ động trong diễn biến tình hình trước khi mọi chuyện bại lộ.
Tâm trí cô ta nhanh chóng xoay chuyển, lập tức đã có tính toán: Cô ta cần một người giúp đỡ, có thể tự do đi lại bên ngoài, hoàn thành mọi yêu cầu của cô ta. Hiển nhiên, Grace Poole không thể đảm nhiệm được, người hầu gái này sau khi nhận ra có án mạng đã nói năng lủng củng.
Người giúp đỡ này phải có đầu óc tỉnh táo, ý chí kiên định, và quan trọng hơn là không bận tâm đến cái nhìn của thế tục, không bị sợ hãi trói buộc. Trong toàn bộ trang viên Thornfield, những người đáp ứng được điều kiện này đã ít lại càng ít.
Trừ Rochester, chỉ còn tiểu thư Jane Eyre.