Tháng tư khói sóng mênh mang, cây cỏ xanh rờn, mơ vừa đương độ kết trái. Gió nhẹ, nắng êm, là thời tiết thích hợp nhất để phơi tơ nhuộm vải.

Hôm qua, thợ nhuộm được phủ Quốc Công cho mời vào nội viện, bày ra giá kệ, chậu thau, thuốc nhuộm, dụng cụ chỉnh tề. Chỉ trong một ngày, trên thảm cỏ đã giăng kín lụa là gấm vóc. Gió xuân đưa nhẹ, nắng rọi mờ ảo cả một dãy như bức tranh thủy mặc, khiến người ngắm không khỏi xuýt xoa.

Những nhà giàu có, quyền quý xưa nay toàn là mua hàng làm sẵn chứ ít khi rảnh rỗi mà nhuộm vải. Một khi đã nhuộm thì trong phủ thế nào cũng phải náo nhiệt một phen. Sáng sớm tinh mơ, Doãn quản phụ (là phụ nữ làm quản gia, họ Doãn) vâng lệnh lão phu nhân, lần lượt đến mời các cô nương ra ngoài thưởng vãi.

Nhuộm truyền thống thì có ba kiểu chính: vặn nhuộm, sáp nhuộm, kẹp nhuộm. Mỗi kiểu một vẻ — hoặc hoa lệ tinh xảo, hoặc sắc thắm rực rỡ — đều là kỳ công. Kẻ chuộng cổ điển, người mê lạ mắt, chẳng thể phân cao thấp, chỉ có thể nói: “ý người khó chiều.”

Thế nhưng, phàm là ở nơi đông người thì thường sẽ có tranh cãi, mà hễ tranh cãi là phải phân thắng thua. Từ chuyện “ta thích cái này”, “ta mê cái kia”, rốt cuộc biến thành một trận luận chiến nảy lửa giữa sân viện

Mười mấy bóng người lượn lờ trong biển tơ, tranh cãi qua lại, ai nấy đều có lý của mình. Người tám lạng kẻ nửa cân, ngươi tới ta đi, không ai nhường ai.

“Nhị tỷ tỷ, tỷ nói đi, cái nào đẹp hơn?”

Nhị cô nương Hàn Vân Huệ là ái nữ của Nhị phu nhân, thuộc Nhị phòng. Trong đám tiểu thư hôm nay, nàng là người lớn tuổi nhất. Đáng lý ra, hai năm trước đã phải xuất giá, ai dè vừa đính hôn với Lương gia công tử, thì lại xảy ra chuyện tang mẹ. Năm nay vừa qua hiếu kỳ để tang, nhưng nàng cũng đã mười tám tuổi — dù thế nào đi chăng nữa, cũng không thể chần chừ thêm. Nửa tháng trước, Lương gia đã cho một vị bá mẫu tới phủ thăm hỏi. Nay thấy phủ rộn ràng cả lên, e rằng chuyện hôn kỳ đã định xong xuôi rồi cũng nên.

Đang yên lành bị đẩy ra làm “giám khảo bất đắc dĩ”, Hàn Vân Huệ nhất thời mặt đỏ tới mang tai, ấp úng nói: “Ta... ta cũng... cũng không...”

Doãn quản phụ thấy vậy, lập tức chu đáo, thân thiết mà lên tiếng đỡ lời: “Rốt cuộc đẹp xấu ra sao, mấy cô nương nhà ta nói thì cũng không tính. Nếu nói đến đồ tốt, thì dĩ nhiên là đồ trong cung rồi. Nếu các vị tiểu chủ nhất thời chưa rõ hơn kém, chi bằng chọn ngày nào đó, mời một vị trong cung đến, để người ấy bình phẩm một hai?”

Vốn dĩ chỉ vì muốn giải vây cho Nhị cô nương, ai ngờ lại khéo ghê — trong phủ vừa đúng có một vị mới từ trong cung về đến nhà đây.

Mọi người lập tức quay phắt lại, ánh mắt đồng loạt xuyên qua những lớp lụa là đang phơi nắng, hướng thẳng về phía gốc cây thạch lựu rợp bóng ở sân đối diện.

Dưới gốc cây lựu, một chiếc ghế tựa kiểu thấp được đặt sẵn. Trên ghế, một vị nương tử nằm nghiêng, mặt hướng ra ngoài. Váy đào hồng pha trắng thước tha rũ xuống, phần đuôi tay áo bị gió cuốn lên, bay phấp phới như dải mây hồng.

Một chiếc quạt tròn thêu ngọc trắng đè hẳn lên mặt, che kín từ tráng xuống mũi, chỉ để lộ nửa chiếc cằm trắng nõn, tinh tế như được mài bằng sứ.

Người ấy đã nằm yên lặng hồi lâu, không hề nhúc nhích — thoạt nhìn rõ là đang ngon giấc dưới nắng xuân dịu dàng.

“Mới sáng sớm thôi, nàng vậy mà lại có thể ngủ được.”

Doãn quản phụ cất tiếng gọi: “Tam nương tử.”

---
Chú thích:

Vặn nhuộm, sáp nhuộm, kẹp nhuộm: đây là thuật ngữ trong nghề nhuộm vải thủ công truyền thống — đặt biệt phổ biến trong kỹ thuật nhuộm ở Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam,...

1. Vặn nhuộm: Nhuộm bằng cách vặn, buộc, thắt vải trước khi nhúng thuốc. Tạo hoa văn tự nhiên, bất quy tắc, với độ chuyển màu mềm mại. Ứng dụng nhiều trong nhuộm vải lanh, tơ tằm.
2. Sáp nhuộm: Nhuộm bằng cách dùng sáp ong vẽ lên vải rồi mới nhuộm. Kỹ thuật phức tạp, thường thấy ở vải dân tộc, vải batik (Indonesia), một số vùng của Trung Quốc, Việt Nam, Mông Cổ,...
3. Kẹp nhuộm: Nhuộm bằng cách kẹp vải giữa hai bản khắc hoa văn. Cho ra hoa văn rõ ràng, cân đối, mang cảm giác trang trọng, cổ điển.

Nguồn: Internet.