Đến nay, khi chúng ta truy đến cùng chân tướng của sự việc, mọi người ngày càng bàn tán nhiều đến vai trò thực sự của Trôtxki trong cuộc võ trang khởi nghĩa tháng 10 ở Pêtrôgrát. Về mặt này có nhiều kiểu bình luận khác nhau, đương nhiên không thể tìm thấy một đáp án chính xác trong các tài liệu lịch sử của nước ta.
Vì trên thực tế, trong nhiều tác phẩm nổi tiếng đã xuất bản trước đây, trong đó có "Lịch sử Đảng Cộng sản Liên Xô”, "Bách Khoa toàn thư”, "Cuộc cách mạng Tháng Mười Xã hội chủ nghĩa vĩ đại” và nhiều tác phẩm nổi tiếng khác, tên tuổi của Trôtxki không thấy được nhắc đến nhiều; hoặc có nhắc đến cũng chỉ qua loa. Các nhà sử học phương Tây luôn có xu hướng muốn khuyếch trương vai trò của Trôtxki. Ví dụ như chúng ta không thể tin ngay cách nói khẳng định của Cácmen, một trong những tác giả viết về Trôtxki, mà coi đó đều là thật cả. Ông này nói rằng, trên thực tế, Trôtxki dựa vào các cơ quan, báo chí của Đảng để đề cao chức Chủ tịch Xô Viết Pêtrôgrát được bầu một cách hợp pháp nhằm thực hiện đảo chính. Căn cứ quan điểm của nhà văn này là: Trong khi Lênin phải hoạt động bí mật, còn Trôtxki thì hoạt động công khai, và có quyền lực rất lớn.
Mọi người đều biết rằng, người lãnh đạo công tác chuẩn bị và thực hành khởi nghĩa vũ trang chính là Lênin. Hàng ngày Người đều viết văn kiện và sách báo, gửi cho Ban chấp hành Trung ương và cho Ban văn kiện ở Sanh Pêtécbua. Tôi nghĩ, chúng ta cũng không cần thiết phải hoài nghi và tranh luận làm gì.
Còn bàn về vai trò của Trôtxki lại là một việc khác. Ở đây chỉ cần nêu một ví dụ để chứng tỏ mọi vấn đề đã rõ ràng. Đó là bài đăng trên báo "Sự thật" nhân kỷ niệm tròn 1 năm Cách mạng Tháng Mười.
Đầu những năm 30, các tạp chí có đăng bài viết này, sau đó Stalin ra lệnh bãi bỏ và cấm không được đăng nữa. Trong bài này viết: "Lênin, người đứng đầu Ban chấp hành Trung ương Đảng luôn luôn cổ vũ phong trào cách mạng và là người tổ chức thực tế của toàn bộ cuộc khởi nghĩa, còn dưới sự lãnh đạo trực tiếp của đồng chí Trôtxki, Chủ tịch Xô Viết Sanh Pêtécbua có thể nói một cách chắc chắn rằng, Đảng nên đem tất cả những công lao và thành tích mà ủy ban cách mạng quân sự đã giành được chuyển cho chính quyền Xô Viết, mà người đầu tiên có công lớn là Trôtxki".
Dưới bài viết có chữ ký của Stalin. Bài đăng trên báo còn có một phần do Stalin viết.
Vậy vấn đề là ở chỗ nào, mọi người đại để không trách Lép Đaviđôvích thiếu sự lô gích và trí tuệ. Ông ta thành thạo với việc trả thù đối thủ của mình ở Điện Kremli xa xôi, đúng vậy, Trôtxki đã dùng thủ đoạn công kích cay độc. Nhưng trong đó cũng bao gồm cả những lời chế giễu, khinh thường nhạo báng, và moi móc.
Năm 1922, Dân ủy bộ Giáo dục đã cho xuất bản cuốn sách "Trong 5 năm" gồm 15 bài trong đó có 1 bài nói về xây dựng Hồng quân, và một bài với tiêu đề: "Hai năm ở Ucraina ". Những bài viết này không nói gì đến vai trò của Stalin. Trong năm 1922 còn xuất bản 2 cuốn gồm những tư liệu về cuộc nội chiến và về lịch sử Hồng quân. Lúc này mọi người cảm thấy không hài lòng với cuốn sách mang khuynh hướng này. Trong cuốn sách không hề nhắc đến vai trò của Stalin. Năm 1923, Ban chấp hành Trung ương xuất bản cuốn sách với tiêu đề "Văn hóa Xô Viết” dài 400 trang. Trong phần quân đội có đăng nhiều ảnh của những người xây dựng Hồng quân, nhưng cũng không thấy có hình ảnh của Stalin. Trong đó có một chương “Lực lượng cách mạng tháng 10 trong 7 năm sơ khai" cũng không hề thấy đả động đến Stalin. Trong cuốn sách có kèm theo hình ảnh của Trôtxki, Buxiôngni, Bulaokhen, Vôrôsilốp; còn nói đến Antônốp - Aphusêdencô, Bubônốp, Tơbiancô, Diêcơrốp, Tukhasiepxki, Ubôrêvích và những người khác.
Sau này, hầu hết trong số những người được nhắc đến trong này đều bị coi là "Kẻ thù của nhân dân" và đều bị xử bắn. Trong bài diễn văn nhân kỷ niệm 9 năm ngày thành lập Hồng quân tên của Stalin cũng không hề được nhắc tới.

......(Còn tiếp ...)

Vui lòng đăng nhập để đọc tiếp.
Trải nghiệm nghe tryện audio, tải truyện đọc offline, đặc biệt hoàn toàn miễn phí trên ứng dụng truyện TYT (iOS, Android).