Tiếng gà gáy sáng vang vọng khắp nơi. Ánh bình minh lấp ló trên mái điện Cấm thành Thăng Long. Trên chóp mái, đôi linh vật đầu rồng thân cá há miệng ngậm một viên ngọc hỏa châu, thân uốn cong trong tư thế xoắn âm dương, như đang trấn giữ cả trời đất trước bệ rồng của Đại Việt.
Hơn năm trăm năm sau, đến tận gần cuối đời nhà Lê, người ta mới gọi linh vật này là con Si Vẫn – con rồng phòng hỏa – một trong chín loài rồng trang trí kiến trúc cung đình, chịu ảnh hưởng của nhà Minh, triều đại phong kiến Trung Hoa.
Thư phòng của hoàng đế Lý Thánh Tông nằm trong nội điện Cấm thành, nép mình dưới mái ngói xanh thẫm, quanh sân là dãy hành lang lát gạch ngà, tĩnh mịch như một ngôi chùa lớn bị niêm phong giữa trùng điệp thế tục.
Gió sớm luồn qua hiên vắng, mang theo hương hoa sưa vừa chớm nở ven Đầm Xác Cáo - tên gọi xưa của một góc hồ Tây - thoảng thêm chút hương trầm quấn nhẹ từ lư hương ba chân nơi góc thư phòng. Lư hương bằng đồng thanh nhuốm màu thời gian, thân chạm nổi hình rồng uốn lượn, miệng ngậm ngọc, thân xoắn theo thế mây lửa - con Kim Nghê - con rồng ưa khói trầm - cũng hơn năm trăm năm sau nó mới mang tên này.
Ánh sáng từ chiếc đèn đồng chạm hình rồng - Minh Long - con rồng ánh sáng - chiếc đèn đồng khảm rồng uốn quanh thân - rọi xuống sàn đá cẩm thạch, tạo thành những vệt sáng như vảy rồng lấp lánh đang dần mờ nhạt, nhường chỗ cho buổi ban mai đang rót qua hiên trước, sắp lan vào trong thư phòng.
Không gian bên trong thanh tịnh như thiền thất, nhưng vẫn toát lên sự nghiêm cẩn của một triều đình đại trị. Phía trước là án thư bằng gỗ trắc đen bóng, kê trên sập gụ trải chiếu đệm mây thêu hình “vân long hí nguyệt”. Trên vách, một bức hoành phi viết đại tự: “Tâm chính tắc thiên hạ chính” – mực son còn tươi, nét chữ mạnh mẽ theo lối hành thư, thể hiện ảnh hưởng sâu đậm của Nho học trong chính trị triều đình. Trên tường, bức họa đồ Đại Việt vẽ trên tấm da trâu như đang tỏa hào quang từ phần đầu một chú rồng nhỏ bé.
Trần Thủ Độ đang ngồi xếp bằng sau án thư. Tấm áo đại triều cũ mèm vẫn khoác hờ trên vai. Đầu ông hơi cúi. Gương mặt ông như thoát tục. Ánh mắt ông trầm mặc. Tay ông cầm bút lông, chấm mực đỏ và vạch những đường thẳng chỉnh sửa vào một bản vẽ thiết kế trước mặt. Bản vẽ đề: “Quốc Tử Giám”.

........(Còn tiếp ...)

Vui lòng đọc tiếp đầy đủ trên ứng dụng truyện TYT (iOS, Android).
Trải nghiệm nghe truyện audio, tải truyện đọc offline, đặc biệt hoàn toàn miễn phí.