Làm sao để chủ động mà không bị coi là kẻ lưu manh – đó là nỗi băn khoăn lớn nhất của Lục Bình Châu.

Ba tháng trước, Lục Bình Châu được điều đến một đơn vị gần khu Phương Thảo Lộ. Công việc kết thúc gần trưa, bụng đói cồn cào, nghĩ rằng về doanh trại cũng chẳng có cơm ăn, anh tiện chân ghé vào một tiệm cơm quốc doanh gần đó.

Tiệm cơm không lớn, biển hiệu “Tiệm Cơm Quốc Doanh Phương Thảo” phai màu vì mưa nắng, nhưng cửa kính lại sạch bong, nhìn vào bên trong, không gian gọn gàng, tươm tất. 

Nhưng điều khiến Lục Bình Châu bất ngờ nhất lại là một cô gái.

Vừa bước vào, anh nghe một giọng nói trong trẻo vang lên từ phía quầy: “Chào mừng quý khách!” 

Ngẩng đầu lên, anh thấy một cô gái trẻ đứng sau quầy, nụ cười rạng rỡ như ánh nắng, đôi mắt sáng lấp lánh, giọng nói giòn tan: “Đồng chí, anh muốn ăn gì ạ?”

Nhìn nụ cười ấy, Lục Bình Châu – người từng đối mặt với hiểm nguy mà vẫn giữ được bình tĩnh – lại thấy đầu óc trống rỗng trong khoảnh khắc. Anh đứng ngây ra, mãi đến khi cô gái nghiêng đầu, ngạc nhiên hỏi: “Đồng chí, anh muốn ăn cơm đúng không?”

Lục Bình Châu giật mình, vội bước tới quầy, cố kiềm chế cảm xúc, giọng điềm tĩnh: “Có món gì ăn được?”

“Món mặn hết rồi, giờ chỉ còn rong biển xào, măng đông xào…” Cô gái dường như rất thích cười, nói chuyện thì mắt mũi giãn ra, khóe môi khẽ cong. “À, còn mì sợi nữa, nhưng chỉ có mì chay, anh ăn không?”

Theo ánh mắt cô, Lục Bình Châu nhìn qua thực đơn trên bảng đen, rồi thu mắt lại: “Cho tôi một suất mì chay.”

“Mấy lạng mì ạ?”

Lục Bình Châu hơi lưỡng lự. Anh cao 1m88, vóc dáng cao lớn, sức ăn cũng không nhỏ. Ngày thường, một bữa ít nhất phải sáu lạng gạo, đói quá thì cả cân cũng hết. Nhưng lúc này… anh ngập ngừng: “Bốn lạng thôi.”

“Hai hào một suất, đưa tôi bốn lạng phiếu bột mì.” 

Cô gái vừa nói vừa cúi xuống ghi thực đơn, nhận tiền và phiếu từ tay anh, rồi xé tờ thực đơn đưa lại. Cô không thấp, dáng người nhỏ nhắn nhưng thanh tú, khuôn mặt trắng trẻo, nụ cười ngọt ngào như đường. À, còn rất dịu dàng.

Thấy anh đứng im, cô chỉ tay về phía cửa sổ nhận món, giọng trong trẻo: “Anh đưa thực đơn qua kia, đợi nhà bếp làm xong là được.”

“Cảm ơn.”

Chỉ một câu ngắn, cô lại cười, mắt cong như vầng trăng: “Không cần cảm ơn đâu.”

Bữa cơm hôm ấy khiến tâm trạng Lục Bình Châu tốt lạ lùng. Anh không chắc là vì tô mì chay ngon miệng hay vì cô gái đứng sau quầy. Nhưng đến chủ nhật, không hiểu sao, anh lại đến tiệm cơm ấy, vẫn gọi một suất mì chay.

Dần dần, anh biết thêm nhiều điều về cô. Cô tên Trình Mạn, nhà ở khu tập thể công nhân viên chức nhà máy cơ khí, năm nay 21 tuổi, chưa lập gia đình, độc thân.

Họ bắt đầu nói chuyện nhiều hơn, bắt đầu từ lần thứ năm anh ghé tiệm. Hôm đó, Trình Mạn nhìn anh, ấp úng như muốn nói gì. Lục Bình Châu tò mò, giả vờ thờ ơ hỏi: “Sao thế?”

Cô ngập ngừng, giọng nhỏ hơn thường lệ: “Món chay ở tiệm rẻ lắm, tám chín xu một đĩa, cơm bốn lạng chỉ một hào, ăn cơm rẻ hơn mì sợi.”

Lục Bình Châu thoáng ngẩn ra, đến câu cuối mới hiểu ý, bật cười: “Vậy à?” Anh chỉ vào bảng đen sau lưng cô: “Trên đó là thực đơn hôm nay à?”

Cô gật đầu lia lịa: “Vâng! Măng xuân mới lên, giá rẻ, mà hương vị tươi ngon lắm.”

“Cho tôi một đĩa măng xuân. Còn cá lư hấp có không?”

“CÓ, nhưng hơi đắt.”

“Không sao, cho một đĩa cá lư hấp, hai món, thêm bốn lạng cơm.”

Nhưng vừa gọi món xong, anh mới phát hiện mình không mang phiếu thủy sản, đành hủy món cá, đổi sang ớt xanh xào thịt. Dù Trình Mạn không cười ra tiếng, ánh mắt cô nhìn anh lại đầy ý cười, như thể đã gắn mác “keo kiệt” lên người anh. Từ đó, mỗi lần đến tiệm, anh đều kiểm tra kỹ tiền và phiếu, tránh để mất mặt thêm lần nữa.

Dần dà, những cuộc trò chuyện của họ không chỉ xoay quanh “Hôm nay vẫn mì chay à?” và “Vâng”. Cô bắt đầu giới thiệu thực đơn ngày, còn anh thì gọi một đến ba món theo gợi ý của cô. Mỗi lần ăn xong, cô thường cười hỏi: “Đồng chí thấy hôm nay đồ ăn thế nào?” Nếu anh gật đầu, cô sẽ cong mắt, vẻ mặt hơi đắc ý. Còn nếu anh lưỡng lự, cô sẽ xịu mặt, lần sau không gợi ý món đó nữa.

Nhưng anh hiếm khi lưỡng lự. Anh thích nhìn cô cười với mình.

Dù vậy, mối quan hệ của họ vẫn giậm chân tại chỗ. Hơn một tháng trôi qua, họ vẫn chưa tiến xa hơn.

Hôm ấy, Lục Bình Châu về ký túc xá, đặt đồ đạc xong thì ra ngoài, định đến sân huấn luyện đi dạo. Nhưng vừa bước ra khỏi cửa, anh đã đụng phải Tạ Tử Minh – người bạn cùng phòng bên cạnh, biết rõ mọi “hành tung” của anh gần đây.

Thấy Lục Bình Châu, Tạ Tử Minh ngạc nhiên: “Sao về sớm thế? Không phải đi gặp cô gái kia à…?”

Thấy anh chàng này bắt đầu ba hoa, Lục Bình Châu lườm sắc lẹm. Tạ Tử Minh ngậm miệng, nhưng vẫn không sợ, khoác vai anh: “Lại đây, hai anh em mình tâm sự chút!”

“Chẳng có gì để nói,” Lục Bình Châu lạnh lùng đáp.

“Sao lại không? Anh đây là dân đã có vợ, hồi mới gặp chị dâu cậu, anh đã nghĩ ngay: cô gái này phải là vợ anh!” Tạ Tử Minh dang tay, đắc ý. “Giờ thì sao? Cô ấy là vợ anh thật!”

Lục Bình Châu nghe chuyện này cả trăm lần rồi, thuộc lòng như cháo. Nhưng anh cũng biết, kinh nghiệm “thành công” của Tạ Tử Minh chẳng giúp ích gì. Hai vợ chồng Tạ Tử Minh cưới nhau tám năm, anh ta thăng đến chức phó chính ủy đoàn, vậy mà vợ vẫn không chịu theo quân. Lục Bình Châu không muốn bị bạn “dẫn vào hố”.

Nhưng hôm nay, chẳng hiểu sao, anh không từ chối dứt khoát như mọi khi. Anh lặng lẽ theo Tạ Tử Minh về phòng, ngồi nghe bạn luyên thuyên.

Sai lầm to! Sau khi kể hết chuyện, Tạ Tử Minh cười lăn lộn. Lục Bình Châu siết chặt hàm, lạnh lùng: “Tôi về đây.”

“Đừng mà!” Tạ Tử Minh vội kéo lại. “Tôi thề, không cười nữa, được chưa?”

Lục Bình Châu “hừ” một tiếng, nhưng vẫn ngồi lại. Tạ Tử Minh nghiêm túc: “Cậu thế này không ổn đâu. Cứ đến ăn cơm, chẳng nói gì, thế thì khác gì không nói? Tin tôi đi, ba năm nữa cậu cũng chẳng thân thiết nổi với cô ấy. Mà ba năm, biết đâu cô ấy đã lấy chồng, có con rồi!”

Lục Bình Châu tối mặt. Tạ Tử Minh tỉnh bơ: “Cậu lườm gì? Thực tế đấy! Cô ấy 21 tuổi, ba năm nữa là 24 – độ tuổi vừa đẹp để kết hôn. Cậu thì khác, quân đội cả vạn người, gái độc thân đếm trên đầu ngón tay. Cậu đẹp trai, trẻ trung, nhưng so với đám công nhân quốc doanh bản địa, quen biết gốc gác, cậu – một anh lính xa quê – có lợi thế gì?”

Lục Bình Châu trầm ngâm, chau mày: “Vậy cậu bảo tôi phải làm sao?”

“Còn sao nữa? Chủ động lên!” Tạ Tử Minh hăng hái. “Nếu là tôi, tôi đợi cô ấy tan làm, chặn đường, nói thẳng: ‘Tôi thích cô, muốn tìm hiểu cô.’ Nếu cô ấy…”

Lục Bình Châu đứng phắt dậy, mặt không cảm xúc: “Thôi, tôi về.”

“Ơ, chưa nói xong mà!” Tạ Tử Minh nhảy xuống giường, níu lại.

“Khỏi nói,” Lục Bình Châu bình thản. “Làm theo cậu, tôi sợ bị coi là lưu manh.”

Không để Tạ Tử Minh kịp nói thêm, Lục Bình Châu rời khỏi phòng, không đi sân huấn luyện nữa mà về phòng mình, nằm dài trên giường, ngẫm nghĩ. Lời Tạ Tử Minh tuy hơi “dở hơi”, nhưng cũng có lý. Anh cần chủ động hơn. Nhưng làm sao để chủ động mà không bị hiểu lầm là kẻ lưu manh?

Lục Bình Châu gối tay sau đầu, mắt trừng trừng nhìn trần nhà, như muốn nhìn tới nở hoa luôn. Nhưng chẳng thấy gì ngoài nụ cười rạng rỡ của cô gái ấy.