Nghe audio tại: https://www.youtube.com/@songvedemaudio

Hôm nay là sinh nhật mẹ tôi. Tôi xin nghỉ làm, bắt chuyến bay về quê, bất ngờ thấy trong nhà có rất nhiều họ hàng.

Mẹ nở nụ cười rạng rỡ, len lén nói với tôi: “Bố con gọi mọi người đến, tổ chức sinh nhật cho mẹ đó.”

Mặt trời mọc từ hướng Tây rồi sao?

Tôi vừa thái rau vừa tò mò hỏi: “Bố đổi tính rồi hả?”

Mẹ cười không giấu nổi niềm vui: “Sáng nay còn cho mẹ 100 tệ đi chợ đó. Con nhìn xem, gà, vịt, rồi còn có cua con thích ăn nữa, con nhớ ăn nhiều chút nha.”

Một trăm tệ thì mua được gì chứ?

Nhưng tôi hiếm khi thấy mẹ cười tươi như vậy, không nỡ phá hỏng tâm trạng tốt của bà. Trong ký ức tôi, mẹ luôn là người trầm lặng. Lặng lẽ làm việc vặt thuê, lặng lẽ nấu cơm, lau nhà, rửa chén, giặt giũ.
Thỉnh thoảng bố uống rượu say, gây rối, mẹ cũng chỉ dám thì thầm lẩm bẩm vài câu.

Hôm nay mẹ có thể cười tươi như vậy, tôi thực sự rất vui. Hai mươi mấy năm qua, mẹ từng bị bố trách móc rất nhiều chỉ vì sinh ra tôi – một “con gái vô dụng”. Còn bị bà nội, các cô, các bác vừa lộ liễu vừa ngấm ngầm mắng nhiếc, chỉ trích. Nếu nói sự trầm lặng của mẹ là vì cái tục “trọng nam khinh nữ” ở quê, thì tôi – đứa con gái không có “cái ấy” – cũng có phần trách nhiệm.

Tôi nhớ lần đầu tiên thấy mẹ cười rạng rỡ như vậy là khi tôi thi đậu đại học 985, cầm giấy báo trúng tuyển, mẹ vuốt ve nó mãi không rời. Lúc đó, mắt mẹ ánh lên niềm hạnh phúc, như thể mọi u ám đều tan biến. Chỉ tiếc, niềm vui ấy không kéo dài. Tôi tốt nghiệp nhưng không thi công chức, mà vào làm ở công ty tư nhân. Mẹ lại trầm lặng trở lại. Dù hiện tại lương của tôi cao gấp 5-6 lần công chức bình thường, mẹ vẫn thường khuyên qua điện thoại:

“Tiểu Như à, hay con về quê thi công chức đi, như vậy tốt hơn đấy.”

Mẹ không học nhiều, tầm nhìn cũng hạn chế. Mẹ không biết ở quê thi công chức phải dựa vào quan hệ, nhất là với gia đình nghèo như chúng tôi thì càng khó bề xoay sở. Vào được rồi thì việc chất đống, còn bị người ta bắt nạt.

Tôi hiểu mẹ, dỗ dành mãi mà mẹ chỉ thở dài: “Thôi được, nhớ ăn cơm nha con.”

Mỗi lần gọi điện, mẹ chỉ nhắc đến hai chuyện: ăn cơm và mặc ấm.

Chuyện công việc mẹ không hiểu, tôi cũng không muốn kể chuyện không vui. Mỗi tháng, tôi gửi vào tài khoản mẹ 20% tiền lương. Thẻ đó đăng ký bằng số điện thoại của tôi, cứ có biến động là tôi biết. Nhưng mẹ chưa từng động đến đồng nào.

Mẹ nói: “Tiểu Như à, mẹ có tiền tiêu, tiền con mẹ để dành cho con. Con thấy mấy đứa bạn cùng phòng đều được nhà mua nhà cho, ba mẹ không có bản lĩnh, chỉ có thể tiết kiệm giúp con thôi, không biết đến bao giờ mới đủ nữa!”

Mẹ luôn như thế, ngày nào cũng lo nghĩ. Hôm nay thấy mẹ cười tươi như vậy, thật sự hiếm có. Tôi vừa dứt lời nhắc nhở đám trẻ tháo giày, mẹ liền bước ra.

Mẹ cười xua tay: “Không sao, không sao, bẩn thì dì giặt là được, mấy đứa cứ xem ti vi đi.”

Tôi nhìn mẹ, không thể tin nổi. Mẹ kéo tôi về bếp, thì thầm: “Hiếm khi mọi người vui thế này, lại còn từ thị trấn về tận làng mừng sinh nhật mẹ nữa, đừng làm mích lòng bác chú cô dì.”

Nói rồi, mẹ lại cười: “Từ lúc mẹ lấy chồng tới giờ, chưa ai tổ chức sinh nhật cho mẹ hết, mấy chuyện nhỏ này bỏ qua đi.”

Tôi nhìn mẹ, mắt cay xè. Lúc này, mẹ chẳng khác gì một đứa trẻ – chỉ cần một chút ngọt ngào là đủ mãn nguyện. Nhưng dù gì cũng là sinh nhật mẹ, mẹ là nhân vật chính, tôi không muốn làm mẹ buồn. Tôi nuốt ngược cơn giận vào lòng, bĩu môi: “Được rồi, con nghe lời mẹ.”

Tôi định quay lại băm sườn, thì điện thoại reo lên. Dự án mới của công ty xảy ra trục trặc, tôi vội về phòng lấy laptop xử lý công việc. Chỉ loay hoay một lúc, hai tiếng đã trôi qua. Lúc tôi ra ngoài, trời đã tối.

Trên bàn tròn bày đầy các món ăn – toàn là món tủ của mẹ, thậm chí còn hoành tráng hơn cả Tết. Chú, thím, các cô dì và đám em họ đều đã ngồi đầy bàn. Chỉ có mẹ là vẫn còn đang bận trong bếp.

Không giống lúc trước rạng rỡ, lúc này gương mặt mẹ đã hiện rõ vẻ mệt mỏi. Nhưng khi thấy tôi, mẹ vẫn cố nặn ra nụ cười: “Tiểu Như à, làm việc xong rồi à?”

“Vâng, gần xong rồi mẹ.”

Mẹ thở dài, lại bắt đầu lải nhải: “Tiểu Như, mẹ nói con nghe, công chức ở quê mình có gì không tốt? Hàng ngày đi làm chỉ cần điểm danh, rồi về đánh bài, xem ti vi. Tiền lương, tiền thưởng cũng đâu có ít, chẳng phải tốt hơn công việc của con sao?”

Lại bắt đầu nữa rồi…

Tôi bất lực: “Mẹ à, mẹ tin không, nếu con làm công chức thì không những không được nghỉ phép, mà còn phải làm việc tới một, hai giờ sáng là bình thường.”

“Làm gì có chuyện đó? Con chưa thử sao biết?”

Mẹ còn định nói thêm, nhưng lại thở dài: “Thôi thôi, mẹ không nói nữa.”