Trường học này chỉ có một thầy giáo, tên là Trương Cảnh Lâm. Tất cả các bài giảng ở đây đều do một mình thầy đảm nhiệm.
Mọi người bên ngoài đều cho rằng thầy Trương rất giỏi, cái gì cũng biết. Nhưng Nhâm Tiểu Túc luôn có một thắc mắc: nghề nào cũng cần chuyên môn, sức người có hạn, liệu thầy Trương có thể biết hết mọi thứ không?
Nhâm Tiểu Túc vốn dĩ không hay để ý đến những gì người khác nghĩ. Cậu luôn suy nghĩ lại mọi vấn đề. Sau này, khi nghe thầy Trương giảng bài, cậu mới hiểu ra, đó gọi là "biện chứng đối đãi vấn đề".
Nhan Lục Nguyên đôi khi rất khó hiểu, bởi vì Nhâm Tiểu Túc thường xuyên phản bác ý kiến của thầy Trương, nhưng vẫn cứ rảnh rỗi chạy đến nghe thầy giảng...
Buổi chiều, sau giờ học, Nhâm Tiểu Túc đặc biệt dẫn Nhan Lục Nguyên đi ăn mừng. Không vì gì cả, chỉ vì từ giờ trở đi, cậu có thể nghe giảng bài trong sân trường.
Những ngày trước, cậu chỉ có thể ngồi xổm trên đầu tường, lại ở quá xa phòng học nên nghe không rõ. Trước đây, thầy Trương thích đóng chặt cửa ra vào khi giảng bài vì sợ tiếng ồn bên ngoài làm ảnh hưởng đến học sinh, khiến mọi người xao nhãng.
Nhưng sau khi phát hiện Nhâm Tiểu Túc nghe lén, thầy đã giữ lại một cánh cửa sổ.
Còn bây giờ, thầy dứt khoát gọi Nhâm Tiểu Túc vào trong sân luôn.
Rất nhiều phụ huynh trong thời loạn lạc này đưa con đến trường không phải để chúng học hành, mà là để tiện cho việc kết hôn sau này, đặc biệt là những bé gái đi học thường có thể gả vào gia đình khá giả.
Thời buổi này, biết đọc, biết viết, tính toán được các phép toán có ba chữ số đã là giỏi lắm rồi.
Ai cũng vội vàng kiếm sống, cơm còn chẳng có mà ăn thì ai hơi đâu mà quan tâm đến chuyện học hành?
Vậy nên, phần lớn phụ huynh đưa con đến trường không có ý định cho học lâu dài. Thị trấn nhỏ này cũng có người giàu, người nghèo, có người thì thích ganh đua so sánh.
Nhan Lục Nguyên thấy Nhâm Tiểu Túc đi đến tiệm tạp hóa mua một điếu thuốc có đầu lọc. Lão Vương chủ tiệm còn đắc ý nói rằng điếu thuốc của ông ta tuyệt đối không có trộn tạp chất, an toàn tuyệt đối.
Một điếu 20 đồng, "của hiếm thì quý".
Nhan Lục Nguyên tò mò hỏi: "Ca, huynh mua thuốc làm gì?"
"Thầy cho ta vào sân nghe giảng, ta không đóng học phí thì cũng phải biểu thị chút gì đó chứ," Nhâm Tiểu Túc cười nói: "Ta biết thầy Trương thích hút thuốc."
Với Nhâm Tiểu Túc, người khác đã có ý tốt với mình thì mình phải đáp lại.
Hai người tranh thủ lúc mọi người đang ăn trưa đi ra sau nhà thầy giáo. Thầy Trương đang ăn rau cải xào, Nhâm Tiểu Túc chủ động cười tươi đưa điếu thuốc cho thầy.
Trương Cảnh Lâm không từ chối, mà bảo Nhan Lục Nguyên tránh xa ra một chút: "Con đang tuổi lớn, ngửi mùi thuốc lá không tốt."
Nhâm Tiểu Túc cảm tạ: "Đa tạ tiên sinh đã cho ta vào sân nghe giảng."
"Hô," Trương Cảnh Lâm dùng que diêm nhóm bếp để châm thuốc, rồi thích thú nhả một làn khói: "Bây giờ không có nhiều học trò thích nghe giảng như con đâu. Muốn nghe thì cứ nghe đi. Sau này con cứ đứng ở ngoài cửa, nhưng không được phép vào phòng học."
"Vâng ạ," Nhâm Tiểu Túc nói: "Tiên sinh, ta có một câu hỏi."
"Con cứ hỏi đi," Trương Cảnh Lâm có lẽ là hiếm khi được hút một điếu thuốc nên bây giờ Nhâm Tiểu Túc hỏi gì ông cũng không ngại.
"Tiên sinh từng nói, trước tai biến, nhân loại có rất nhiều khoa học kỹ thuật. Chúng ta không bị diệt vong hoàn toàn, vậy tại sao bây giờ không thấy những khoa học kỹ thuật đó xuất hiện lại?"
Trương Cảnh Lâm nhìn Nhâm Tiểu Túc: "Sau tai biến, nhân loại còn chẳng biết mình đã sống sót được bao nhiêu năm. Mỗi ngày sống sót đã là may mắn rồi, ai còn hơi đâu mà nghiên cứu học thuật?"
"Nhưng chúng ta lẽ ra phải còn giữ lại một số tài liệu chứ? Học theo đó chẳng phải có thể nhanh chóng tái hiện văn minh sao?" Nhâm Tiểu Túc tò mò.
"Tuyệt tự," Trương Cảnh Lâm tiếc nuối nói: "Ta hỏi con, bây giờ ta đưa cho con một bộ tài liệu chế tạo máy bay, con có chế tạo được máy bay không?"
"Ta có học đâu, dù có tài liệu thì có thể tiết kiệm được rất nhiều thời gian, nhưng ta cũng phải học từ đầu chứ," Nhâm Tiểu Túc nói.
"Đúng vậy, bây giờ tất cả mọi người đều phải học từ đầu," Trương Cảnh Lâm nhìn điếu thuốc còn một nửa, cảm thấy tiếc của, như đang do dự có nên hút tiếp hay không.
Ông muốn để lại nửa điếu để lát nữa hút tiếp, nhưng làm vậy trước mặt Nhâm Tiểu Túc và Nhan Lục Nguyên thì có mất mặt quá không...
Nhâm Tiểu Túc vẫn còn thắc mắc: "Chẳng lẽ những năm đó, thật sự không có ai vượt qua khó khăn, tiếp tục nghiên cứu học thuật sao?"
"Chẳng lẽ những kiến thức đó đã tuyệt tự?" Nhâm Tiểu Túc không cam tâm.
Lần này Trương Cảnh Lâm nhìn kỹ Nhâm Tiểu Túc, đầy ẩn ý nói: "Chúng đang nằm trong tay rất ít người."
...
"Thôi được rồi," Trương Cảnh Lâm đứng dậy: "Đừng hỏi chuyện này nữa, đến giờ học rồi."
Nhâm Tiểu Túc vẫn cố hỏi thầy Trương một câu cuối: "Tiên sinh, tường vây tị nạn của chúng ta được xây dựng từ khi nào và để làm gì?"
"Sau tai biến, dã thú hoành hành. Nghe nói trước đây còn có một trận lũ côn trùng kinh khủng. Nhân loại bất đắc dĩ phải xây tường cao để ngăn chặn nguy hiểm," Trương Cảnh Lâm giải thích.
"Nhưng phần lớn dã thú dù tiến hóa cũng không chủ động tấn công con người mà," Nhâm Tiểu Túc tò mò. Khỉ vẫn ăn chay, chim sẻ vẫn thích ăn ngũ cốc, chúng đâu có chủ động ăn thịt người.
Vùng tị nạn số 113 hiện đang nằm trong khu vực sinh sống an toàn của con người. Phần lớn dã thú hung dữ hơn đã bị đẩy ra bên ngoài.
Vùng tị nạn có số càng cao thì càng nguy hiểm. Ví dụ như vùng tị nạn số 178, mỗi năm có rất nhiều người chết hoặc bị thương vì bị dã thú tấn công.
Còn vùng tị nạn số 113 thực tế đã được coi là khu vực an toàn.
Tuy vẫn còn một số nguy hiểm, ví dụ như bầy sói, nhưng không phải là không thể vượt qua. Đã vậy, tại sao một khu dân cư lớn như vậy vẫn cần phải có tường cao?
Trương Cảnh Lâm cười nói: "Chỉ cần bên ngoài vẫn còn nguy hiểm, thì dân tị nạn chỉ có thể dựa vào tường vây tị nạn để sinh sống. Lúc này, các khu tị nạn sẽ có một lượng lớn lao động giá rẻ. Con nghĩ rằng những tập đoàn đứng sau các khu tị nạn không có thực lực để quét sạch hoàn toàn những nguy hiểm bên ngoài sao? Vũ khí nóng của con người còn lợi hại hơn con tưởng nhiều, nhưng tại sao họ lại phải quét sạch, đằng nào chúng cũng không đe dọa được họ."
Nhâm Tiểu Túc nghe đến đây thì trầm ngâm. Cậu tuy trưởng thành sớm, nhưng có một số việc cậu chưa từng tiếp xúc thì nhất định sẽ khó hiểu. Đó cũng là lý do cậu khao khát tri thức.
Trương Cảnh Lâm tiếp tục nói: "Họ sẽ không phá bỏ bức tường đâu. Bên trong bức tường đã có sự phân chia giai cấp, làm sao họ có thể từ bỏ cuộc sống sung sướng như vậy? Đó chính là hàng rào giai cấp."
Nói xong, Trương Cảnh Lâm đi thay quần áo. Nhâm Tiểu Túc tò mò hỏi: "Tiên sinh thay quần áo làm gì vậy? Bộ vừa rồi đâu có bẩn?"
Trương Cảnh Lâm chỉnh cổ áo nói: "Bộ vừa rồi dính mùi thuốc lá, học sinh ngửi thấy không tốt."
Nhan Lục Nguyên cảm thấy kính nể, còn Nhâm Tiểu Túc bỗng nhiên không vui: "Vậy ta ngửi thấy thì sao, tiên sinh vừa rồi không bảo ta tránh xa ra."
Trương Cảnh Lâm suy nghĩ một hồi lâu: "Cút."
Lúc này, Nhâm Tiểu Túc bỗng nghe thấy tòa cung điện trong đầu mình lại phát ra tiếng: "Nhiệm vụ: Khao khát tri thức không phải là điều xấu, nhưng học được rồi, phải dạy lại cho người khác."
Nhâm Tiểu Túc ngẩn người, cậu không hiểu nhiệm vụ này muốn cậu làm gì.
...
Buổi chiều, sau giờ học, các học sinh cảm thấy rất lạ lẫm, ngoài cửa đứng một Nhâm Tiểu Túc lớn hơn chúng vài tuổi, khiến nhiều học sinh cứ ngoái đầu nhìn cậu.
Trương Cảnh Lâm gõ vài cái lên bảng đen mới dẹp được sự tò mò của đám học sinh. Ông nói: "Chiều nay chúng ta học tiết sinh tồn."
Đây chính là điểm đặc biệt của trường học thời đại này, không chỉ dạy chữ nghĩa mà còn dạy sinh tồn.
Tuy nhiên, tiết học này luôn khiến Trương Cảnh Lâm đau đầu, bởi vì ông chưa từng đi đâu sống ngoài tự nhiên cả. Từ khi sinh ra đã ở thị trấn bên ngoài vùng tị nạn số 113. Đến giờ đã sống hơn ba mươi năm, khi còn bé dựa vào cha mẹ, lớn lên thì làm giáo viên, hoàn toàn không am hiểu về sinh tồn ngoài tự nhiên.
Vậy nên, phần lớn thời gian ông chỉ có thể giảng dạy máy móc thông qua những tài liệu còn sót lại từ trước.
Trương Cảnh Lâm nhìn các học sinh trong lớp: "Tập trung nghe giảng, đừng nghĩ rằng nguy hiểm còn ở xa các con. Bây giờ có cha mẹ che chở, đợi các con trưởng thành, phải học cách tự bảo vệ mình. Hôm nay chúng ta sẽ học về việc phải làm gì nếu gặp phải bầy sói ngoài tự nhiên."
Học sinh bên dưới thích nhất là tiết học sinh tồn, các môn học khác đối với chúng còn quá nhàm chán, tiết sinh tồn mới thú vị.
Lúc này, trong phòng học im phăng phắc, Trương Cảnh Lâm nhìn về phía Nhâm Tiểu Túc đang dựa vào cửa nghe giảng: "Nào, con nói xem, nếu gặp phải bầy sói ngoài tự nhiên thì phải làm gì?"
Nhâm Tiểu Túc suy nghĩ một lát rồi nói: "Chắc là nên cố gắng chọn một ngọn đồi có dốc, xung quanh có cây cối, vì như vậy phong thủy sẽ tốt hơn."
Trương Cảnh Lâm: "???"
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT