Mùa thu năm 1972, thôn Tô Gia.
Dưới gốc cây đa trước sân hợp tác xã, mọi người lục đục tan ca, tụm năm tụm ba bàn tán, chỉ trỏ về phía Tô Tiếu Tiếu đang ghi chép công điểm.

Lý đại thẩm huých vai Trương đại nương, thì thào:
"Con bé đó với thanh niên trí thức Thẩm làm ầm ĩ đến mức ai cũng biết, vậy mà giờ trông nó như chẳng có chuyện gì. Cái mặt cũng dày quá rồi đấy!"

Trương đại nương bĩu môi:
"Có gì lạ đâu? Tự cao tự đại, mệnh bạc như tờ giấy. Học giỏi nhất nhì thì sao? Cuối cùng cũng chẳng vào được đại học, chỉ biết quanh quẩn trong thôn làm chân ghi công điểm, thành gái ế, còn bị thanh niên trí thức ghét bỏ. Đúng là số khổ."

Con trai Trương đại nương, Thụ Căn, từng để ý Tô Tiếu Tiếu nhưng bị cô chê học vấn thấp nên từ đó, Trương đại nương lúc nào cũng ngứa mắt với Tiếu Tiếu. Nghe tin cô bị thanh niên trí thức Thẩm cự tuyệt, bà ta vui như mở hội, không quên tranh thủ dèm pha.

Lý đại thẩm tiếp lời:
"Cũng phải thôi. Nhưng lạ thật đấy, mấy hôm trước chẳng phải nó còn định nhảy giếng tự tử sao? Sao giờ lại tỉnh bơ như không có gì vậy?"

Ngô tẩu tử chen vào, mặt đầy khinh miệt. Trong mắt bà, Tô Tiếu Tiếu chẳng khác gì yêu tinh, lúc nào cũng ra vẻ quyến rũ, làm bao trai trẻ trong thôn nôn nóng mà không với tới được, thật chẳng biết xấu hổ.

"Bày đặt dùng cái chết ép thanh niên trí thức cưới mình. Ai dè người ta chẳng thèm, còn xin điều đi nơi khác. Bây giờ thì hay rồi, công dã tràng, chẳng vớt được gì, danh tiếng cũng mất sạch. Cứ xem, sau này ai còn dám cưới nó?"

Trương đại nương bồi thêm:
"Nghe đâu còn mơ tưởng thi đại học đấy! Không chê nhà tôi Thụ Căn học vấn thấp mới ghê. Nghĩ cũng buồn cười, bao nhiêu năm rồi mà còn nằm mơ?"

Lý đại thẩm cười che mặt:
"Thôi cũng đừng nói vậy. Con bé trước học trung học ở thành phố, suýt nữa vào đại học rồi. Đổi lại là ai cũng tiếc chứ. Chẳng nói đâu xa, con bé đó xinh đáo để, mười dặm quanh đây tìm không ra ai đẹp bằng. Ngay cả đám thanh niên trí thức thành phố cũng không bì kịp."

Ngô tẩu tử xì một tiếng:
"Xinh đẹp thì ăn được cơm chắc? Không làm nổi việc nặng, gầy yếu, lại lớn tuổi, chưa chắc còn sinh đẻ được, cưới về không chừng còn phải hầu nó ngược. Tôi nói thật, ai cưới nó thì chỉ có xui xẻo thôi!"

Vừa nói dứt câu, Ngô tẩu tử bỗng thấy lạnh sống lưng. Chưa kịp quay đầu lại, đã thấy sắc mặt Trương đại nương biến đổi, vội vã nói:
"Thôi, tôi về nấu cơm đây."

Lý đại thẩm chậm chạp hơn, lúng túng cười gượng:
"Đội trưởng Tô cũng tan ca rồi à? Tôi về trước đây, hôm nào nói chuyện tiếp."

Chỉ thấy Tô Vệ Dân - cha Tô Tiếu Tiếu - mặt đen như đáy nồi, lạnh lùng hừ một tiếng:
"Chỉ giỏi hóng chuyện vớ vẩn, không lo làm việc, ngày mai ai không có sức thì tôi trừ công điểm!"

Ngô tẩu tử mặt đỏ phừng phừng, cắm đầu bỏ chạy.

Tô Vệ Dân vẫn chưa hả giận, lớn tiếng quát theo:
"Con gái tôi gả cho ai thì cũng không thèm ngó tới đám lười nhác vô dụng nhà các người đâu! Tỉnh lại đi!"

Ngô tẩu tử lảo đảo chạy mất.

Tô Tiếu Tiếu vừa ghi xong công điểm, nghe thấy cha đang mắng người thì bật cười, lắc đầu bước tới khoác tay ông:
"Cha, đừng giận với họ làm gì. Miệng mọc trên mặt người ta, cứ để họ nói. Con còn phải về ăn cơm nhanh, không mẹ lại lải nhải."

Tô Vệ Dân nhìn cô con gái xinh xắn, lại thấy xót xa. Con gái ông vốn học giỏi, suýt nữa đậu đại học, chỉ vì cuộc Đại Cách Mạng Văn Hóa mà bao giấc mơ tan vỡ. Nếu không, giờ này đã làm việc trong thành phố, lấy chồng thành thị, đâu phải chịu uất ức ở nơi này?

Ông cay đắng nói:
"Tiếu Tiếu, cha xin lỗi con. Nếu không vì trông mong thi đại học mở lại, cũng không trì hoãn việc cưới gả của con đến giờ."

Nhà Tô gia nghèo nhưng trong sạch, Tiếu Tiếu lại học giỏi, đẹp người, thầy cô ai cũng khen. Trước kia, người mai mối tới gõ cửa liên tục, nhưng Tô Vệ Dân không nỡ gả con về thôn, từ chối không ít đối tượng tốt. Trong thành phố cũng có người làm mối, nhưng gia cảnh thường phức tạp, Tô Vệ Dân đành chùn bước. Kết quả là để đến bây giờ, cao không tới, thấp không xong.

Ban đầu, thanh niên trí thức Thẩm cũng là một lựa chọn không tệ, nhưng ai ngờ cuối cùng lại thành ra thế này. Nếu không phát hiện kịp lúc, e rằng đã mất con gái rồi.

Nhớ lại cảnh vớt Tiếu Tiếu từ giếng lên, lòng ông vẫn còn run.

Ông cắn răng, khẽ nói:
"Con yên tâm, dù có vất vả thế nào, cha cũng phải gả con vào thành phố, không thể để người ta chê cười. Nhưng con đừng làm chuyện dại dột nữa nhé!"

Tiếu Tiếu mỉm cười:
"Cha, con biết rồi. Con không làm chuyện ngốc đâu. Để mặc họ nói, chẳng mất miếng thịt nào."

Nhưng Tô Vệ Dân không hề biết rằng, cô con gái đứng trước mặt ông giờ đã không còn là Tiếu Tiếu ngày xưa.