Trong khi cải tổ lực lượng quân sự của Ucraina (từ mùa hạ năm 1919 lực lượng quân sự của Ucraina được biên chế vào Hồng quân toàn Nga) định điều Sư đoàn Vasi về phương diện quân Nam. Ví dụ Pôtơaosky, ủy viên hải quân Ucraina kiên trì ý kiến này. Ngày 15 tháng 7 Pôtơaoski đã viết báo cáo gửi Lênin, nói về lý do của ông ta điều Sư đoàn Vasi đến Phương diện quân Nam. Ông ta nói, ông ta đã đến nhiều đơn vị trong Tập đoàn quân số 1, ông ta nhận thấy chỉ có Sư đoàn Vasi, là Sư đoàn duy nhất có sức chiến đấu, mỗi một Trung đoàn của Sư đoàn này đều rất cừ, phối hợp rất hài hoà. Nếu kế hoạch điều Sư đoàn Vasi về Phương diện quân Nam được thực hiện, thì tình hình có thể đã khác. Nhưng vì cuộc đấu tranh giành giật Pôlasikhôp cứ giằng co mãi không kết thúc, đồng thời cũng vì một nguyên nhân nào đó nên muốn rút Sư đoàn Vasi ra khỏi trận tuyến cũng rất khó, không có người nào thay thế họ. Vả lại, những người lãnh đạo quân sự ở đây cũng không muốn rời bỏ khỏi Sư đoàn Vasi và bản thân Vasi.
Nhưng Ananôp lại đánh giá khác về tinh thần chiến đấu của các chiến sĩ và chỉ huy của Sư đoàn Vasi. Ananôp được cử làm ủy viên ủy ban quân sự cách mạng Tập đoàn quân 12 do nguyên Tập đoàn quân số 1 và Tập đoàn quân số 3 Ucraina hợp thành. Lệnh bổ nhiệm Ananôp do Trôtxki tự tay ký, điều này được Ananôp khắc sâu trong tâm khảm. Vì thế Ananôp, sau hai giờ đến Sư đoàn Vasi, ông ta đã ngồi trong phòng làm việc của mình để vội vàng làm báo cáo với cấp trên về ấn tượng của mình đối với Sư đoàn này. Vậy thì ông ta không ra mặt trận, cũng chẳng gặp các chiến sĩ Hồng quân, chỉ dựa vào buổi nói chuyện ngắn ngủi với bộ Tư lệnh thì liệu có được ấn tượng gì? Thế nhưng Ananôp lại kết luận nên đưa Vasi ra toà án quân sự, nào là đa số những người chỉ huy không xứng với chức vụ, Sư trưởng lại coi mình như một "Sa hoàng”. Người chỉ huy của trung đoàn Paccôp 1, như Trung đoàn trưởng Taniep, phó Trung đoàn trưởng Supicôp v. v... đều là những phần tử phản cách mạng, trong các đơn vị lại triển khai phong trào chống Do thái, những hành vi trộm cướp và say rượu thịnh hành, Trung đoàn Paccôp là mối uy hiếp đối với chính quyền Xô Viết v.v...
Đó là phán quyết của Ananôp, hai tuần sau khi Pôtơaosky rời Sư đoàn Vasi, sự khác biệt kinh người. Ấn tượng của Ananôp đối với Vasi thật cố chấp không chịu thay đổi, vì thế hai bên ngày càng ác cảm nhau. Ananôp tiếp tục dùng điện báo và điện thoại báo cáo với Trôtxki nói Vasi là "phần tử dị kỳ", "phần tử khả nghi", "người không thể tin được", hắn còn báo cáo với Trôtxki nói các đơn vị của Sư đoàn Vasi thực tế - "đã hoàn toàn giải thể”, cần phải thanh lọc cấp sư đoàn, bổ sung cán bộ chỉ huy. Ananôp, thậm chí còn đề nghị Trôtxki bổ nhiệm Sư trưởng khác, thay thế Vasi, ông ta còn hậm hực ca thán nói là rất khó có thể cùng làm việc với người Ucraina này được, vì họ là những người không thể tin được.
Trôtxki đã trả lời, cần thanh lọc nghiêm khắc, thay đổi người chỉ huy. Lúc đó Trôtxki đang giữ chức chủ tịch ủy ban cách mạng quân sự Nước cộng hoà và Chủ tịch bộ ủy viên nhân dân Lục, Hải quân Liên Xô đã nhấn mạnh, không cho phép dùng sách lược điều chỉnh, điều chỉnh lại có hại hơn. Trôtxki nói với người vừa do mình đề bạt rằng, không coi trọng chế độ quy định là phạm pháp, vì vậy cần phải sử dụng các biện pháp trước hết là thanh lọc cán bộ rồi sau sẽ thanh lọc đến chiến sĩ, bắt đầu từ cán bộ lãnh đạo trước.
Yêu cầu của Trôtxki có phải là đã biến thành cái mà Lagit người lãnh đạo công tác tiễu phản của Ucraina lo ngại nói tới cái phản ứng dây chuyền "Sêniacôp - Pôsencôp - Vasi" không? Căn cứ vào các hiện tượng thì thấy Ananôp đã ra sức chấp hành chỉ thị của cấp trên ngồi ở Kremli, đã chấp hành đúng mệnh lệnh của cấp trên. Ngay tới những năm cuối đời, sau khi ân nhân của hắn bị chết ở Mehicô xa xôi, Ananôp vẫn chưa thay đổi cách nhìn của mình đối với Vasi, ông ta vẫn cho rằng Vasi là một người không biết giữ kỉ luật, không có kinh nghiệm chiến đấu của một người chỉ huy, không biết đánh nhau, là đầu têu của mọi tội lỗi của Sư đoàn thậm chí của cả Tập đoàn quân 12. Ông ta vẫn cứ tin vào đánh giá của mình cho tới lúc chết. Năm 1958, Ananôp mới kịp sửa chữa sùng bái cá nhân bằng cách nói nào là uy tín không bình thường của Vasi, là biểu hiện chứng bệnh chung của chính trị độc tài, nguyên nhân chủ yếu là ông ta vẫn chưa thay đổi cách nhìn của mình, vẫn coi Vasi là một Sư trưởng bình thường, không có gì là xuất chúng cả. Những chi tiết về bài này có thể xem bài đăng trong tạp chí "Nêva" số 11 năm 1958. Ngày nay cũng rất khó nói, có phải là ủy viên ủy ban cách mạng quân sự Tập đoàn quân trước đây, nay đã già rồi, nay viết bài đăng trên tạp chí để trả lời, những lời chỉ trích của Sachencôp vị tướng 3 sao đã nghỉ hưu đăng trên Tạp chí "Xô Viết Ucraina" hay không. Bất kể là như thế nào trên các báo chí cũng không thấy đăng những bài có tính chất chống lại những luận điểm của Ananôp.
Trong bài "Ucraina 40 năm trước", Ananôp đã thanh minh: "Đáng tiếc là ông ta cố chấp (Vasi) nên đã chết quá sớm". Hãy tạm thời chưa nói tới ý của câu này. Ananôp định mô tả Vasi thành một tên đầu mục Bạch vệ du kích to gan, tả bộ đội của Vasi thành những phần tử vũ trang liều mạng cổ quái. Tóm lại Trôtxki muốn vẽ như thế nào thì Ananôp vẽ như thế. Nhưng chúng ta đã từng biết Andonôp Aophuzencô Pôtơaosky, Sachencôp và một số những nhân vật quân sự nổi tiếng thời đó đánh giá Vasi. Pôtơaosky đã từng ở Sư đoàn của Vasi trong cuộc trao đổi với phóng viên "Báo Sao đỏ" ông đã nói: ở giữa thủ trưởng và các chỉ huy, Vasi và Pôsencôp các mặt đều rất xuất sắc, uy tín rất cao. "Bộ đội do họ lãnh đạo có kỷ luật sắt, mặc dù điều kiện vật chất rất gian khổ, nhưng nhiệt tình cách mạng của các chiến sĩ rất cao".
Chế độ thủ lĩnh đã có từ lâu ở Ucraina, nó vẫn tồn tại sau khi lực lượng vũ trang Ucraina sát nhập với Hồng quân Nga, còn việc bạo loạn của bọn phú nông thì đã xảy ra năm 1920. Cái đó vừa có nguyên nhân lịch sử và cũng có nguyên nhân dân tộc và nguyên nhân kinh tế. Chỉ có những người không đếm xỉa gì đến tình hình thực tế của những năm hỗn loạn, mới không xét tới nguyên nhân đó. Còn Ananôp khi bình luận về sự phát sinh những sự kiện đó ở Ucraina đã không xét tới tình hình thực tế này.

........(Còn tiếp ...)

Vui lòng đọc tiếp đầy đủ trên ứng dụng truyện TYT (iOS, Android).
Trải nghiệm nghe tryện audio, tải truyện đọc offline, đặc biệt hoàn toàn miễn phí.